Reacties op: In Patagonia

Door: Hans Valk

Hans Valk — Fri, 24 May 2013 08:08:48 +0000

In Patagonia noemt inderdaad wel meer mensen die de wijk namen naar het gebied. Sterker nog: de mensen die Chatwin echt spreekt in het boek zijn vrijwel zonder uitzondering immigranten van vrij recente datum. Met autochtonen (voor zover daar in landen als Argentinië en Chili sprake van kan zijn) wordt weinig gesproken.
Maar Patagonië als wijkplaats wordt niet echt tot een thema benoemd. Dat element is er vooral ingekomen als gevolg van Chatwin’s gesprokkel in andere boekjes en geschiedenissen, denk ik. Boudewijn Büch had in hem een mooi voorbeeld.
In Patagonia had grotendeels achter het bureau in de studeerkamer geschreven kunnen worden.

Ik noemde in mijn vorige reactie Jonathan Raban. Het valt me eerlijk gezegd een beetje tegen dat er geen enkel boek van hem in boeklog voorkomt. Aanbevolen, maar dat had je vast al begrepen.

Door: boeklog.info

boeklog.info — Mon, 20 May 2013 13:28:45 +0000

Hmm, dat Patagonië een uitwijkplaats is geweest voor allerlei elementen zit juist vrij duidelijk in het boek. Chatwin haalt nogal wat verhalen aan van gevluchte misdadigers [o.a. de Butch Cassidy [van Butch Cassidy & The Sundance Kid]].

Wellicht is aan te merken dat hij dat vluchtelement niet altijd meeweegt in de geschiedenis van de vele emigranten. Want wie waagden zich naar zulke afgelegen gebieden? Niet degenen die het in het thuisland fantastisch hadden.

Er zal dus veel meer op zijn gesprekspartners of hun voorouders aan te merken zijn geweest dan het boek aandacht voor heeft. Maar Chatwin beperkte zich ook altijd tot een kern van hun verhaal.

Door: Hans Valk

Hans Valk — Mon, 20 May 2013 10:22:05 +0000

‘In Patagonia’ wordt in Nederland inderdaad nog altijd als de heilige graal van de reisliteratuur beschouwd.
Je geeft in je stukje al aan dat Chatwin’s reputatie sinds het verschijnen van het boek wat deuken heeft opgelopen. Vooral in de Angelsaksische landen. De grens tussen werkelijkheid en verdichtsel was bij Chatwin nogal vaag.
Zelf vind ik de structuur van ‘In Patagonia’ de zwakste kant van het boek, naast het feit dat er soms ook sprake is van effectbejag.
Ik noem één voorbeeld.
De meeste mensen weten wel dat Argentinië één van de wijkplaatsen was voor Nazi’s die aan het eind van de tweede wereldoorlog uit Europa wisten te ontsnappen. Ook Bruce Chatwin wilde dit kennelijk nog even meenemen in zijn verhaal.
In hoofdstukje 96 wordt ineens, out of the blue, Walter Rauff genoemd. De uitvinder van de ‘Mobile Gas Truck’, de voorloper van de gaskamers zoals ze in Auschwitz werden gebouwd. Het is een kort stukje, met dramatische verwijzingen naar het Duitse ‘Waldgefühl’ en Duitse ‘Lieder’. Op zich mooi geschreven, maar verder volledig losgezongen van de context van het boek.
Heeft Chatwin Rauff ontmoet? Hoe ging dat in z’n werk? Wat hebben ze eventueel uitgewisseld? Daarover zwijgt hij in alle talen.
Met alles wat er in latere jaren over Chatwin bekend is geworden, rijst er een vermoeden over hoe deze vork in de steel zat. Het vermoeden dat Chatwin een buitengewoon luie reisboekenschrijver was.
Van Chatwin las ik in een grijs verleden ook ‘The Songlines’ wat ik een uitgesproken zwak boek vond, nog veel luier geschreven dan ‘In Patagonia’ en met een quasi-filosofisch/wetenschappelijke teneur.

Chatwin haalt het wat mij betreft niet bij een schrijver als Jonathan Raban, wiens reisboeken vele malen rijker en consistenter zijn dan die van Chatwin.