Frysk & frjemd – boeklog

Dispatches From the Muckdog Gazette

boeklog.info — Sat, 17 Feb 2007 22:13:18 +0000

In Nederland lijkt elke regio op het moment bezig zijn eigen historische canon op te stellen. En anders zijn er wel maatschappelijke groeperingen bezig te selecteren hoe de geschiedenis gezien moet worden. Ik vind dat allemaal weinig boeiend, omdat die canons te zeer uitgaan van het bijzondere en eenmalige, en zelden van wat normaal is […]

Einde van de standaardtaal

boeklog.info — Thu, 13 Nov 2008 23:00:00 +0000

Joop van der Horst is hoogleraar Nederlandse Taalkunde aan de KUL, en toch wil hij dat dit boek over taalgeschiedenis als een essay wordt beschouwd. Het is geen wetenschappelijke monografie, omdat Van der Horst verder in zijn uitspraken wil gaan dan hij misschien al onderbouwen kan. Dat vond ik prettig. De enige aanmerking van mij […]

En gjin ein

boeklog.info — Tue, 22 Apr 2014 07:30:00 +0000

Toen vorige week het Fries dictee werd gehouden, deed ik vanzelfsprekend niet mee. Aan een Nederlands dictee had ik ook niet mee gedaan — spellen volgens algemeen gedeelde regels is een hoffelijk gebaar naar de lezer toe, meer niet. En er bestaan inmiddels een Groen en een Wit boekje die beide claimen de voorkeurspelling te […]

Foar de taalspegel

boeklog.info — Mon, 21 Apr 2008 22:00:00 +0000

Wie weleens nadenkt over de toekomst van het Fries, ontdekt dat zelfs een basaal leerboekje als dit heel elementaire vragen oproept. Foar de taalspegel behandelt het onderscheid tussen ‘min Frysk’ en ‘geef Frysk’, tussen aangetast en gaaf, tussen slecht en goed, tussen misdaad en gezagsgetrouwheid. De kwestie hierbij is alleen wie toch bepaalt wat er […]

Friezen op sosjale media

boeklog.info — Sun, 06 Dec 2015 11:00:00 +0000

Er staat éen zinnetje in dit onderzoeksrapport dat het redt, voor mij. Dat is de slotzin, waarin Lysbeth Jongbloed-Faber vaststelt dat het Fries nog nooit eerder door zovelen als schrijftaal is gebruikt. Want het vreemde amalgaam van websites en diensten online dat tezamen de sociale media heet, dwingt dus meer mensen dan ooit ineens om […]

Goud op de weg

boeklog.info — Tue, 07 Apr 2009 22:00:00 +0000

dit is het derde deel uit een reeks van vier boeklogjes, die hier begint Naarmate de 21e eeuw vorderde, werden de bloemlezingen met Friese poëzie dikker. Veel dikker. Of werden ze juist dunner? Dat is toch de vraag die me bezighoudt. Een boek als Het goud op de weg lijkt bij voorbaat veel te bieden, […]

Grimmig eerlijk

boeklog.info — Mon, 14 Jun 2010 23:00:00 +0000

Biografieën blijven vreemde boeken. Traditioneel gingen biografieën over heiligen en grote mannen. Toen waren ze nog in de eerste plaats bedoeld als ideaal en voorbeeld, om de lezer tot een beter mens te maken. Tegenwoordig hebben biografieën al gauw een doel dat precies andersom is. De meeste worden geschreven om geheimen aan het licht te […]

Heiteleaze bern

boeklog.info — Thu, 20 May 2010 22:00:00 +0000

Het vaderloze kind is de ster van het Oud-Fries, zo schrijft de historicus Oebele Vries in de toelichting op deze feestbundel. Dit vaderloze kind komt voor in oude Friese wetsteksten, die op hun beurt weer van enorm belang zijn voor de status van de taal. Literatuur van voor het jaar 1500 is er namelijk amper. […]

Hoe binne de helten fallen

boeklog.info — Thu, 14 Jun 2007 22:00:30 +0000

Wat gebeurde er met Bauke de Jong nádat hij aanleiding was tot het grootste conflict in de na-oorlogse Friese literatuur? Volgens Lolle Nauta werd er nauwelijks meer iets van hem vernomen. Maar dat vind ik niet echt een antwoord. Bezorger Trinus Riemersma gaat evenmin op die vraag in, in deze bundel met bronmateriaal uit de […]

Identiteit en kowesturten

boeklog.info — Sat, 03 Jan 2009 22:00:00 +0000

Essaybundels verschijnen er nauwelijks in het Fries, al was het maar omdat er nauwelijks essays in de taal geschreven worden. En dat is allebeide jammer. Al hebben essays altijd iets elitairs, waar ze ook gepubliceerd worden. Maar als zelfs de schrijvers binnen een cultuur het al niet eens de moeite waard achten om daar hun […]

Kritysk kerwei

boeklog.info — Thu, 17 Jun 2010 23:00:00 +0000

Recenseren is een vreemde activiteit. Zo vergt het schrijven van een serieuze recensie nogal wat inspanning, waar relatief weinig tegenover staat. Domweg omdat er tussen de bespreker en het besprokene zelden iets moois groeit, en hij of zij er dan toch over moet schrijven. Het meeste wat gemaakt wordt, is niet opvallend goed. Noch opvallend […]

Kul oer it skouder

boeklog.info — Fri, 02 Nov 2007 22:00:14 +0000

Voor schrijvers als Hemingway was het een vertrouwd literair gereedschap. Laat belangrijke zaken of gebeurtenissen uit het verhaal weg, en het wordt daar sterker door, zo schreef hij in ‘The Art of the Short Story’. Lezers gaan dan nadenken. Of noem een toneelstuk Wachten op Godot, en duidelijk is dat Godot er in een grote […]

Lêzer is in duvel

boeklog.info — Tue, 09 Oct 2007 22:00:43 +0000

Er is iets merkwaardigs met dit boek. Als ik hier zou schrijven mee te kunnen gaan in de analyses van Veenbaas, heb ik namelijk meteen partij gekozen in een nu al jaren slepend conflict in de Friese schrijverswereld. En dat conflict interesseert me niet eens. De Friese literatuur is in meerdere opzichten klein. Kleiner nog […]

Mijn Friesland

boeklog.info — Tue, 11 Dec 2007 23:00:42 +0000

Zoals vaker met Friese zaken, broeit bij dit boek onderhuids van alles mee. Dit begint al met de titel, waarin de provincie “Friesland” wordt genoemd. Merkwaardig genoeg is zoiets al een statement. Het provinciaal bestuur wil namelijk hebben dat iedereen de officiële naam “Fryslân” gebruikt voor het gebied. Al lijkt het mij dat een regio […]

Miskende taaiheid fan it Frysk

boeklog.info — Sun, 14 Oct 2007 11:19:01 +0000

Vele malen werd de ondergang voorspelt, maar nog altijd is het Fries in levend gebruik. Door Douwe Tamminga is dit verschijnsel de taaiheid van taal genoemd, en deze uitspraak werd gretig door de politicus Bertus Mulder geparafraseerd in de titel van dit bundeltje. Twaalf jaar was Mulder namens de PvdA gedeputeerde van de provincie Fryslân. […]

Op ’e nekke fan ’e wrâld

boeklog.info — Sat, 28 Aug 2010 22:00:00 +0000

Opvallend vond ik Riemersma over de verschillen tussen het Nederlands en het Fries.

Perron Nederland

boeklog.info — Fri, 29 Feb 2008 23:00:19 +0000

Nuttig aan het achter elkaar lezen van Abram de Swaan’s boeken, is dat me duidelijk wordt wat me in hem aantrekt als schrijver, en wat eigenlijk niet. Bundels zoals deze, Perron Nederland, met essays die voor een algemeen publiek geschreven zijn, bevallen me het best. En dat komt waarschijnlijk omdat er zo veel minder vormdwang […]

Prisma Woordenboek Fries

boeklog.info — Sat, 30 Jun 2007 22:00:41 +0000

Nee, ik wil niet beweren voor mijn lol ook hele woordboeken te lezen. Al is het soms zeker eens aardig in een woordenboek te bladeren. Maar dan liefst wel éen met wat meer idioom en voorbeeldzinnen als deze. Er is alleen altijd iets met woordenboeken Fries. Tenminste, voor wie er vanuit gaat dat woordenboeken vastleggen […]

Rode tasje van Salverda

boeklog.info — Sun, 20 Jun 2010 22:00:00 +0000

Sommige boeken kan ik lang negeren; vanuit de arrogantie wel ongeveer te weten wat daar in betoogd wordt. Bovendien houd ik van grote lijnen in de geschiedenis. Onderzoek naar wat precies in éen landstreek gebeurde, lijkt daardoor niet vreselijk spannend; want dat is hoogstens een kwestie van aanvullende details. De Fryske beweging, en het bijbehorende […]

Skiep binne der inkeld om skeard te wurden

boeklog.info — Mon, 02 May 2011 22:00:00 +0000

spijtig dat het Fries niet uitsterft, dan waren we met enkele jaren van een hoop ellende verlost, schreef Bergstra.

Spiegel van de Friese poëzie

boeklog.info — Wed, 08 Apr 2009 22:00:00 +0000

dit is het slot aan een reeks van vier boeklogjes, die hier begint In de hedendaagse Friese literatuur is er éen moment aan te wijzen waarop het idee ontstond dat een klein taalgebied toch ook iets groots te bieden heeft. Dit was toen de dichter Tsjêbbe Hettinga op de Frankforter boekenbeurs in 1993 een optreden […]

Spikers & koppen

boeklog.info — Sat, 14 Jul 2007 22:00:20 +0000

Ondanks mijn klachten over de incompleetheid van de taal, heeft het Fries toch ook iets voor. Misschien wel door de gebreken trouwens. Ik doel op de onschuld. Er zijn niet zo veel Friezen die beroepsmatig taalerosie veroorzaken. De duntaal van de politici in de provinsje is minder losgezongen van de werkelijkheid dan die van de […]

Stasjonearre yn Fryslân

boeklog.info — Sun, 22 Oct 2006 14:08:00 +0000

In de schaarse in memoriams die inhoudelijk op het werk van de filosoof Lolle Nauta ingingen, dook ineens de titel van dit boek op. Ik kende het niet, en het kostte enige moeite dit in bezit te krijgen. Tot me daagde dat de Fryske Akademy ook een webwinkel heeft. Maar waarom wilde ik het zo […]

Taal yn Fryslân; Op ’e nij besjoen

boeklog.info — Tue, 14 May 2013 20:00:00 +0000

Vier jaar terug nog maar passeerde het Fries een absolute mijlpaal. Het Frysk Hânwurdboek kwam uit — en dat is het eerste woordenboek waarin zowel de lemma’s als de uitleg in het Fries staan. Voordien waren de woordenboeken altijd vertaalwoordenboeken, of werd de verklaring van een Fries woord in het Nederlands gegeven. Met een omweg […]

Trochpaden

boeklog.info — Sun, 05 Nov 2006 23:01:29 +0000

Reden om dit boek te lezen was om meer te leren over wat Lolle Nauta opgaf als reden niet meer in het Fries te schrijven. Naar eigen zeggen was dit om een ruzie met onder meer Douwe Tamminga. Nu is éen mening meestal geen mening, dus was ik benieuwd naar Tamminga’s opinie over dit conflict. […]