Zomergasten iv / David Mamet
Ook de aflevering met Theo Maassen kon me niet werkelijk boeien, al had hij wel een paar aardige fragmenten uitgekozen. Het is toch de setting van het televisieprogramma die mij steeds meer storen gaat. Dat geforceerde gedoe van die twee mensen aan dat tafeltje, waarvan de ene dan moet beginnen te vertellen dat die ook ooit een jeugd heeft gehad.
De kindertijd van de meesten is misschien nog net interessant voor al degenen die er bij geweest zijn. Laat staan dat het iemand gegeven is daar spontaan op televisie iets boeiends over te vertellen.
Enfin, Maassen had een fragment aangevraagd uit de film Glenngary Glen Ross. En het gesprek ging daarna over het goede acteerwerk, en de harde Amerikaanse werkelijkheid die er getoond werd. Maar helaas is nagelaten zelfs maar te noemen wie de film of het oorspronkelijke toneelstuk schreef.
Dat nu, is David Mamet.
En Mamet heeft mij al een tijd geleden iets geleerd.
Behalve toneelstukken en filmscripts heeft hij een flink aantal essays geschreven, waarin hij uitlegt wat zijn filosofie is achter bijvoorbeeld regisseren, of meer in het algemeen hoe onderwerpen het best kunnen worden uitgewerkt.
Dit nu, gaat het best door het publiek zo veel mogelijk zelf te laten interpreteren. Geef ze net genoeg mee om geïntrigeerd te blijven, maar laat ze de rest zelf invullen.
Tot dusver is dit nog een redelijk voor de hand liggende gedachte. [Al lijken tal van professionele Nederlandse schrijvers het principe toch niet te kennen].
Maar dan doet hij iets groots, namelijk door mij in éen alinea uit te leggen wat me ondanks jarenlange universitaire studie van cultuur als principe niet goed bekend was. Hoe veel, vraag Mamet, is uit een kunstwerk weg te laten zonder dat de compositie onbegrijpelijk wordt?
Tsjechov verwijderde plot. Pinter, al uitwijdend, haalde de geschiedenis, de vertelling weg. Beckett, de karakterisering. Want, die kennen we toch wel.
Omissie is een vorm van creatie. En juist in dat wat wordt weggelaten, zit vaak het genie.
Dit nu, vind ik prachtig. Weliswaar verklaart zo'n uitspraak nog helemaal niets. Maar toch ruikt die al een beetje naar waarheid. En kennis van het principe helpt zeker, om beter te kijken.
[x]#721 fan dinsdag 10 augustus 2004 @ 07:00:00
© eamelje.net 2001-2019. Alle rechten voorbehouden
2 kommentaren
eamelje op 10 augustus 2004 @ 16:04:14
Mamet gebruikt de muziek ook weleens als voorbeeld, al zegt hij daar veel algemener over:
“The commandments are the same: leave out the third, concentrate on the missing tone. Yes, we know that in the key of G a C chord would like to resolve to G. How does it get there? The ardor to address this question accounts for the genius of Beckett and also of Vernon Duke, Prokofiev, Kurt Weill.
The fascinating question of Art: What is between A and B?”
mies op 10 augustus 2004 @ 15:39:09
Scherp punt. Je zou voor muziek hetzelfde kunnen zeggen. Webern verwijderde de vertellingen van Mahler en hield seriele noten over, Cage verwijderde de nootkeuze van Webern en hield concepten over (random noten of noten die anderszins een idee uitdrukken), de minimalisten verwijderden nootkeuze bijna geheel door eindeloos te herhalen.
Of zo.
Ik ruik wat jij ruikt, dat wilde ik maar even zeggen.