Geronk over het resoneren van romans
Moet een hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde uitspraken doen over waar schrijvers op het moment in tekortschieten?
Nee, dit is geen retorische vraag. Bovendien spreken hoogleraren Nederlandse Letterkunde — modern of niet — telkenmale zulke oordelen uit. Het gebeurt. Maar dat iets gebeurt, is wetenschapsfilosofisch gezien niet het punt.
Als professor Thomas Vaessens in NRC-Handelsblad onder meer stelt:
Literatuur moet in het publieke debat resoneren. Gebeurt dat niet, dan wordt literatuur niet langer serieus genomen.
dan diskwalificeert hij zijn eigen vakgebied daarmee nog weer eens als wetenschap. Voor Vaessens volstaat het niet om na te denken over wat er is, en daar onderzoek naar te verrichten. Nee, hij legt zelfbedachte normen op over wat er zou moeten zijn.
Afgezien daarvan klinkt er nogal wat angst door in zo’n uitspraak. Als de literatuur niet meer serieus genomen wordt, dan, dan daalt de status van de literatuurprofessor navenant.
Nu zijn de literatuurwetenschappen niet de enige faculteiten waarvan de beoefenaren hun strikt persoonlijke opinies voor objectieve feiten houden. Vooral de economische wetenschappen lijden er nogal onder dat economen zo goed weten hoe het wel moet. Of dat politici het liefst luisteren naar de economen van hun kleur en pluimage; waardoor deze het leukst carrière kunnen maken.
Toch heeft Vaessens éen punt. Als literatuurwetenschapper heeft hij wel degelijk een taak om te onderzoeken wat de status van de literatuur in de samenleving is, lijkt me. Wat nog moeilijk genoeg zal zijn. Uitgevers van veel verkopende Engelstalige auteurs brengen tegenwoordig de vertaling liefst al uit voor het origineel verschijnt. Anders is de markt al verpest. Het publiek dat literatuur leest, hoeft zich allang niet meer te behelpen met Nederlandse bellettrie. En dat het dit ook niet doet, komt misschien ook wel omdat de boeken die hier verschijnen wat missen.
Maar, benoemen wat er dan misschien mist, is toch net iets anders dan vervolgens zelfbedachte standaarden op te leggen.
En wie leest er de boeken nog die waarschuwden tegen Hitler? Of Mussolini? Stalin?
Hoeveel romans, verhalen, of gedichten, hebben er in Nederland eigenlijk ooit iets in het maatschappelijke debat laten resoneren?
Waarom wil Vaessens iets van de literatuur dat sneller, makkelijker, en beter te bereiken is met een goede slogan op een T-shirt?
[x]#6030 fan zondag 5 juli 2009 @ 13:13:22
