Homo Deus | Sapiens revisited i
Yuval Noah Harari
20 hoofdstukken plus een nawoord telt Sapiens van Harari, maar van mij had het boek rustig mogen ophouden na hoofdstuk 18. De geschiedenis van de mensheid is dan opgetekend. De schrijver was al aangekomen in het hier en nu, en schetst daarbij ook nog even de problemen van het moment; met die zo sterk toegenomen betekenis van de staat en de veranderde positie van het individu daar dan binnen. Project lijkt daarmee me afgerond. Boek af.
Maar in hoofdstuk 19 poneert Harari dan ineens nog de stelling dat historici volgens hem te weinig hebben nagedacht over de vraag of onze voorouders wel gelukkig waren. Om dit standpunt in hetzelfde hoofdstuk weer te verlaten ook, want geluk hangt van neurotransmitters af; en waarom zouden die bij een arme Middeleeuwer niet net zo goed lustig hebben kunnen stromen.
En hoofdstuk 20 duikt nog even de toekomst in, als prelude, voor mij, van Harari’s boek Homo Deus. Want, heeft de mens zich inmiddels nog iets aan te trekken van natuurwetten die vier miljard jaar onverkort opgingen? Natuurlijke selectie, om de soort verder te brengen, kan nu immers ongewisseld worden voor intelligente selectie — en dus designerbaby’s. Op zijn minst.
Dat einde irriteerde me indertijd omdat het volkomen overbodig aandeed, na een boek dat tot dan zo prettig oneerbiedig was geweest.
En misschien komt die ergernis meer door mijn persoonlijke leesgeschiedenis dan door iets anders. Want ik heb echt geen principiële bezwaren tegen historici die ook de toekomst willen gaan duiden — alleen moeten ze daarbij dan geen cliché’s gaan gebruiken. En helaas bestaan toekomstverwachtingen traditioneel vooral uit ideeën over hoe en waar het mis zal gaan. Ideeën die ik vrijwel allemaal al jaren ken ook, uit de SF-boekjes en -pulp gelezen tijdens mijn tienerjaren; en niet eens uit die teksten alleen.
Homo Deus bood weinig meer dan een nog verdere uitwerking van de angsten die al aangestipt werden in hoofdstuk 20 van Sapiens, zo meende ik, voor dat boek dus voor een eerste keer verveeld terzijde werd gelegd.
De komende weken een herkansing. En moge die keuze nog altijd verkeerd zijn, dan hoop ik dat mijn afkeer nog wat eloquentie brengt.
[ lees al mijn gedachten over Homo Deus van Harari hier ]
[x]#13420 fan maandag 6 november 2017 @ 12:09:04
