In de toekomstroman Little Brother laat Cory Doctorow zijn helden gratis en anoniem met het openbaar vervoer reizen, doordat ze telkens snel even de kaartinhoud van een ander klonen op hun eigen OV-Chipkaart. Dit kan, omdat deze kaarten met RFID-chips werken, en deze hebben als eigenschap dat ze op afstand uitleesbaar zijn.
RFID, ofwel radio frequency identification, is zo’n uitvinding waarvan doorgaans de voordelen meer nadruk krijgen dan de nadelen. De chips kosten weinig, en zijn desnoods zandkorrelklein, dus kan letterlijk alles er van worden voorzien. En in winkels of opslagplaatsen is daar zelfs nog wel wat voor te zeggen. Even een RFID-lezer bij de stapel houden, en zonder te tellen, wordt duidelijk hoeveel er nog in voorraad is.
Maar goed, dan zijn er altijd mensen die RFID in kleding willen aanbrengen, zodat de wasmachine altijd het juiste wasprogramma draait. Of weigert om te werken als er een rode sok tussen de witte was is gekomen; wat me al veel irritanter lijkt, gezien de matige kwaliteit van foutmeldingen in de technologie die ons omringt.
RFID in voedselverpakkingen maakt het mogelijk dat de koelkast zelf alvast aanvullingen gaat bestellen bij de supermarkt.
RFID in geld maakt dat veel moeilijker te vervalsen, in theorie, terwijl omgekeerd snoodaards van een afstandje kunnen meten hoeveel geld iemand bij zich draagt.
Zoals alle uitvindingen is RFID voor goede doeleinden en voor kwade zaakjes te gebruiken. En over het gebruik in de OV-Chipkaart heb ik zeer gemengde gevoelens; die ook na een jaar gebruik nog altijd niet helder zijn.
Dat de OV-Chipkaart zeer gemakkelijk te hacken zou zijn, was overigens als jaren terug bekend. Omdat de krentenwegers bij de overheid voor een veel te goedkope chip hebben gekozen, was het slechts een kwestie van tijd voor iemand software zou schrijven waarmee iedereen de kaart kan kraken.
Interessant vind ik overigens wel dat hackers inmiddels de perfecte misdaad hebben bedacht, door te bedenken dat iemand zelf zijn OV-Chipkaart van reisinformatie kan voorzien. Daardoor komt zo’n kaart nooit in aanraking met het in- en uitcheck-systeem, is bij controles niets zichtbaar, en verloopt een reis dus weer geheel anoniem.
Daar had Doctorow toch nog niet aan gedacht, in zijn toekomstroman.
En daarom, maar ook slechts daarom, zou ik er nog wel voor voelen zelf de OV-Chipkaart te gaan kraken.
Voorlopig, en zolang het kan, reis ik nog gewoon op een papieren kaartje in de trein. Bovendien is de OV-Chipkaart onhandig in gebruik voor treinreizen. Bij gebruik in de bus, hoogt het saldo automatisch op als het te laag wordt voor reizen. Maar de NS eist dat er meer dan een normale hoeveelheid saldo op de kaart staat — vanwege de hoge borg die gevraagd wordt — en doorgaans moet je dat met dezelfde automaat ophogen als die ook papieren kaartjes verkopen.
Heb ik voorlopig wel de 40% korting van mijn actiekaart, maar is er geen systeem dat bijhoud waar ik zoal heenreis. [Behalve dan dat mijn GSM die bewegingen verraadt].
Is er ook nog de irritatie dat dezelfde reis iedere keer een ander bedrag kost, dat vergeten uit te checken een kostbare affaire is; ook al omdat het zo’n berg werk kost de borgsom terug te krijgen.
Nee, de OV-bedrijven bewaren de gegevens over de reizen van hun klanten te lang. En dat is tegen de wet. Maar diezelfde wet heeft nog altijd geen enkele bijtkracht getoond.
