it is dochs oars, sûnt 2001

De man die… | The Man Who…
een tijdelijk experiment

Nieuwe boeken vinden om te lezen, vormt nooit een echt probleem voor mij. Het punt is eerder dat ik vrees mijzelf te zelden nog te verrassen met mijn boekenkeuzes. Die zijn aan de veilige kant. Nooit lees ik iets dat heel erg slecht is.

Dus om mijzelf te prikkelen moest er maar eens iets.

De moeilijkheid is dan om een leesprojectje te bedenken met boeken die daar door een grote mate van toeval in terechtkwamen.

Want zou ik een tijdlang alleen vrouwen lezen, of Zwitsers, of mensen die pas na hun vijftigste debuteerden, of een ranglijst aflopen met toptitels die anderen al eens opstelden bijvoorbeeld, dan ga ik toch weer kiezen.

Enkel boeken uit een serie lezen van heel verschillende auteurs — zoals de reeks privé-domein — probeerde ik al eens. Dat mislukte. Toen bleek dat er een groot nadeel zat aan egodocumenten; alleen autobiografische teksten lezen is niet heel boeiend.

Daarom probeer ik in februari 2014 een maand lang alleen boeken te lezen waarvan de titel begint met dezelfde drie woorden: ‘De man die…’; ‘The Man Who…’; ‘De man dy’t…’; of ‘Der Mann der…’. Daar bestaan er namelijk honderden van. En enkele stonden al op de lijst om nog eens te lezen.

Het zou met meer voorbereiding dan die tien dagen van nu, en met een veel groter budget dan normaal, waarschijnlijk heel goed mogelijk zijn om een heel jaar lang enkel boeken te lezen met titels die beginnen met de woorden ‘De man die…’; of een anderstalige variant daarop. Wat dan weer de vraag oproept waarom er zo veel boektitels zijn die met dezelfde drie woorden beginnen.

Voor feministen zou dat waarschijnlijk een vraag niet eens zijn.

Maar zouden de meeste van die titels misschien noodoplossingen vormen? Eerder beschrijvingen geven van de inhoud dan iets anders doen?
 

Q Heb je al iets beters gevonden voor je boek dan die vreselijk ingewikkelde werktitel?
A Nee.
Q Goed. Waar gaat het boek dan over, volgens jou? In éen zin?
A Over een man die spijkers op laag water zoekt.
Q Dan noemen we het voorlopig ‘De man die spijkers op laag water zocht‘, tot er iets beters is

De man die… | The Man Who…
experiment voorlopig afgesloten

Drie boeken had ik liggen had waarvan de titel begon met dezelfde drie woorden. ‘The Man Who…’. Daarop dacht ik, misschien is daar een leesreeksje van te maken. Om al snel te ontdekken dat het niet veel moeite kosten zou om een hele maand te vullen met zulke boeken. Er is zelfs genoeg uitgebracht om een heel jaar te vullen. Alleen bestaat er geen enkele goede reden om dit vervolgens ook te doen.

Zesentwintig uitgaven las ik daarom, in februari 2014, waarvan de titels allemaal begonnen met dezelfde aankondiging.

Ik had alleen iets meer tijd mogen nemen voor dit leesexperiment. De voorbereiding was te krap. Ik las nu ook boeken uit, noodgedwongen, die me niet interesseerden; enkel om de serie niet te onderbreken.

En niet alles wat ik wilde lezen, op basis van de titel, kwam deze maand al in huis. Dus kan het goed zijn dat boeklog nog eens terugkomweekje houdt over dit project.

Ik had zo al een hele maand boeken kunnen lezen waarvan de titel begint dezelfde vier woorden. ‘The Man Who Invented…’. Al zaten daar behoorlijk wat biografieën onder. En die zijn mijn geliefde genre niet. Het portret is te moeilijk. Ik verwacht van zulke boeken aanmerkelijk meer dan biografen mij geven.

Mede om dit voorbehoud las ik nu meer biografieën dan me lief was. ‘De man die…’ blijkt een standaardfrase te zijn voor titels van boeken met portretten. Het cliché. Al komt die nog vaker voor als de subtitel van dergelijke boeken. Gauw eens is de naam van de geportretteerde simpelweg ook hoofdtitel. Waarop een toelichting volgt over diens daden of ideeën.

‘Adolf Hitler: De man die zich zag als de Duitse Messias’

Opvallend veel boeken ook waarvan de titel begint met ‘De man die…’ gaan over Jezus. Als om zo te benadrukken dat de zoon van God niet alleen Goddelijk is, maar vooral een mens. Van alle mogelijke Jezus-titels las ik er slechts éen. Waarin Hij eens niet ter hemel vaart na te zijn verrezen. Bij D.H. Lawrence ontdekte Jezus de geile neuksex.

Opmerkelijk vond ik verder dat in het Nederlandse taalgebied vooral Vlaamse schrijvers boeken schrijven over een man die iets meemaakt.

Korte conclusie dan toch: ja dit is een leesproject om nog eens te herhalen. De lichtelijk debiele eis om alleen boeken te mogen lezen waarvan de titel met dezelfde drie woorden begon, zette me tot speuren aan. En daardoor las ik boeken die me anders jammer genoeg ontgaan zouden zijn.

Waarschijnlijk zal ik zo’n leesexperiment nog weleens herhalen — zij het met aanzienlijk meer voorbereidingstijd. Om dan misschien boeken uit te zoeken die allen éen enkel opvallend woord delen in de titel.

De man die… | The Man Who…
meer mensen zagen het

Had ik meer dan die ene maand lang boeken kunnen lezen waarvan de titel begon met ‘The Man Who…’ | ‘De man die…’?

Makkelijk.

Een heel jaar had ook gekund.

Misschien moest ik nog eens op herhaling.