Rijk van de angst ~ Benjamin Barber
Opinies zijn menselijk. Ik betrap mijzelf er ook weleens op een mening te hebben. Maar opinies moeten wel uitgaan van iets. Elke opvatting hoort te rusten op feiten. Niet op vermoedens, of trends. Geen opinie mag een uitvergroting zijn van angsten.
Deze wat clichématige wetenschap maakte het voor mij moeilijk dit boek te lezen van Benjamin Barber; omdat hij zo weinig anders bracht dan losse meningen.
De politieke wetenschapper scoorde wereldwijd een bestseller met het boek Jihad vs. McWorld uit 1995. En op dat krediet heeft hij jaren kunnen voortdobberen. Ik heb me zelfs afgevraagd of Fear’s Empire ooit was uitgegeven, had het van een andere auteur geweest. Daarvoor is het te zeer een tot boeklengte verdund essay.
Het rijk van de angst, zoals de Nederlandse vertaling luidt, is ook te snel geschreven — wat de auteur overigens toegeeft. Daardoor rust het vooral op eerder onderzoek van Barber; en herhaalt het heel veel uit zijn eerdere werk.
Dit gegeven maakt dat het een boek werd zoals er meer verschenen aan het begin van de eenentwintigste eeuw. 9/11 had plaatsgevonden. De Amerikaanse regering viel daarop een land binnen dat niets met die terreurdaad van doen had, om na Afghanistan vervolgens ook nog Irak te bezetten. Deze ontwikkelingen vroegen om commentaar, en kregen daarop ook commentaar.
Barber trachtte deze oorlogsmisdaden te verklaren vanuit het Amerikaanse buitenlandsbeleid tot dan toe — door veel met voorbeelden te werken uit de geschiedenis daarvoor — en hij wijst er daarbij op dat preventieve oorlogsvoering een standaardinstrument is geworden voor het land.
Daarbij moet hij dan ook nog omstandig uitleggen dat dit de VS weinig populair maakt, in grote delen van de wereld. Bovendien kun je wel oorlogen voeren om belangrijk te lijken, maar daarmee verander je niets aan hoe de kapitaalstromen lopen in de wereld; of dat Amerikaanse fabrikanten hun productie onderbrengen in lage-lonen-landen.
Verder geeft hij college over hoe ergens democratie gebracht kan worden; of wat democratie überhaupt is.
En zo af en toe leverde deze beschouwingen een aardige formulering op:
Zoals de dronkaard die aan deze kant van de straat zijn sleutels loopt te zoeken die hij aan de overkant liet vallen, omdat er ‘aan deze kant meer licht is’, zo geven de Verenigde Staten de voorkeur aan staten die ze kunnen vinden en verslaan boven de terroristen die ze niet eens kunnen vinden. [114]
Maar, dit boek uit 2003 bleek ook te zijn gestold in 2003. President Bush jr. had de macht, en was nog redelijk populair. Kritiek op hem moest omzichtig gebracht worden. En hoewel Barber zeer kritisch is, uit hij zijn voorbehouden toch zeldzaam indirect.
Daarmee werd dit in de eerste plaats een boek voor binnenlandse consumptie, van dat moment.
RSS feeds