Out of Africa ~ Karen Blixen
Ik heb ooit enige uren van mijn leven verspild in een bioscoop, aan Out of Africa. Deze trage film was niet aan mij besteed, op zijn zachtst gezegd, door de al te voorspelbare Hollywood-schmaltz. Toen er links en rechts van mij in het donker zacht gesnik opklonk, omdat Robert Redford eindelijk stierf, hoewel diens dood er toch al even zat aan te komen, kon ik een proestlach niet langer onderdrukken.
Dat er een goed boek aan zulke sentimentele rotzooi ten grondslag kon liggen, kwam niet bij me op. Daar begon ik pas over na te denken toen Out of Africa toch telkens weer opdook in canons en lijstjes.
En goed, dan is het boek in zekere zin ook sentimenteel. Maar niet plat sentimenteel. Out of Africa was het boek waarin Karen Blixen [1885 – 1962] vanuit Europa terugkeek op haar tijd in Kenia. Waar ze ondanks alles zeer gelukkige momenten moet hebben gekend; wat later als vanzelf melancholisch maakt.
Het uiteindelijke afscheid aan het land, en de mensen die ze er kennen leren, neemt ook ruim dertig pagina’s in beslag; ofwel tien procent van het hele boek.
Blixen had een boerderij op een hoogvlakte vlakbij Nairobi, ‘at the foot of the Ngong Hills’. Daar was ze in 1914 naar toegetrokken, met haar man, Baron Bror von Blixen-Finecke. Zij zouden al in 1921 uit elkaar gaan. Haar verblijf in Afrika duurde nog tien jaar langer.
Al die tijd lukte het nauwelijks om van de boerderij te leven. Voor de koffie die er verbouwd werd, lag de regio net iets te hoog, waardoor de gewassen te makkelijk vorstschade opliepen. Als er geen andere rampen gebeurden.
Alternatieven leverden evenmin veel op, al werd er volop geëxperimenteerd.
Tegelijk gaat dit boek daar slechts zijdelings over. Out of Africa is vooral memorabel door de mensen die het boek bevolken. En door de redelijk onbevangen blik waarmee Karen Blixen hen, en al hun zo verschillende zeden, bekeek.
Of misschien is het zelfs omgekeerd, en komen nogal wat blanken er niet al te best vanaf. Zoals een buurman, die ooit dokter was geweest, en met tegenzin het leven redde van de vrouw van een personeelslid in barensnood. Buurman had ooit de elite van Bournemouth als clientèle gehad, en wilde daarom niets met inboorlingen van doen hebben.
Wat die zo verzonnen Hollywood-film ook totaal verdoezelde, was dat dit boek niet uit éen logisch verhaal bestaat; zoals meestal ook moeilijk kan in een autobiografie. Het bestaat uit een groot aantal losse fragmenten, waarvan sommige de lengte van een stevig hoofdstuk hebben, en andere nog geen pagina lang zijn.
Fragmenten, als vanzelfsprekend prachtig bijeen gehouden door persoonlijkheid, en toon.
RSS feeds