Made in U.$.A. ~ Jan Cremer

Vreemd dat juist dit boek nog eens werd heruitgegeven dit decennium. De tijd heeft er bijvoorbeeld een compleet ander karakter aan gegeven. Zeden veranderen. Kennis verandert.

Dat het de schrijver indertijd lukte om dit werkstuk uitgegeven te krijgen, is minder vreemd. Er lag nu eenmaal het enorme succes, van dat eerste deel Ik, Jan Cremer. En wie eenmaal een bestseller schrijft, lukt dat kunstje misschien nog wel een keer; zo hoopt de uitgever daarop.

Mij bevreemdde nog het meest dat Made in U.$.A. door de gemaakte stoerheid van de auteur inmiddels een bijna kinderlijke indruk maakte. Er is namelijk constant een jochie aan het woord, dat net de geile neuksex heeft ontdekt en die de lezer wil doen laten geloven dat hij daar nu alles over weet. Waarop hij nogal wat bullshit verkoopt.

Want, van alles waarover Jan Cremer had kunnen schrijven in een verslag over zijn verblijf in de VS midden jaren zestig, was volgens hem enkel de sex van belang. Van de jetset-dames die hem gretig terwille waren — tuurlijk Jan — tot verslagen over waartoe ‘modellen’ bereid zijn, of wat de prostituee die hem op zijn motelkamer bezocht zoal dee.

Vergeet ik de scènes nog te noemen waarbij Jan Cremer enkel toekijker was. Of de schijnbaar objectieve voorlichting die hij geeft over hoe het onderwerp leeft in het land.

232

In Amerikaanse drugstores, lingeriezaken, aptheken, postorderbedrijven, via advertenties in scandalsheets, girliemagazines, fotobladen, in 42nd-street-winkels, fopartikelenwinkels enzovoort, worden zogenaamde vibrators of massageapparaten verkocht. Lange roze plastik pikken in alle maten, lengtes en dikten voor ‘massage van vermoeide lichamen’. Op elektriciteit of batterijen. De plastik gevallen zijn een soort kleine drilboren en worden gebruikt voor zelfbevrediging. Zeer Geschikt prijzen de ‘doktoren’in de advertenties aan, ‘Vanwege Gestroomlijnde Vorm, Vederlicht gewicht, het geeft een Diep en Bevredigend, Masserend Gevoel en is te gebruiken op Elke Plaats van het Menselijk Lichaam’. Vrouwen gebruiken die als ze ruzie hebben met hun man, of als die op zakenreis is, en secrateresses gebruiken de Koordloze Vibrator tijdens het lunchuurtje om te relaxen of onder het schrijfbureau. In de damestoiletten (poederkamers geheten in de U.$.A., met spiegels, automaten en sofa’s om op uit te rusten) van grote kantoren, dure restaurants en bowlingbanen staat op de poedertafels een elektriese vibrator die voor een kwartje mee genomen mag worden het toilet in. Toiletten in Amerika zijn altijd open en bloot. Mannenweecees zijn slechts gescheiden door een meterhoog schotje en op damesweecees staan de potten naast elkaar. De Amerikanen hebben hoegenaamd geen geheimen voor elkaar.

Dus wat te concluderen over een merkwaardig slecht geschreven boek als dit, dat de indruk geeft nooit éen keer door een redacteur te zijn gelezen? Made in U.$.A. is overduidelijk haastwerk geweest. Even in elkaar geflanst ooit. Flauwe flut. Nogal wat hoofdstukken bestaan uit niet meer dan een eerste paragraaf van een nieuwsbericht uit een Amerikaanse krant — the lede — die dan door Cremer rustig gekopieerd werd, en gewoon in het Engels is afgedrukt. Waarbij hij nogal een voorkeur had voor misdaadberichten. Al verwijst een enkel bericht nog net naar de oorlog in Vietnam.

En al dat maakt dus die relatief recente herdruk zo merkwaardig. Waarom toch zou een uitgever zo’n aperte wanprestatie nog eens onder de aandacht hebben willen brengen?

Jan Cremer, Made in U.$.A.
518 pagina’s
De Bezige Bij, 1969