Verbrande kind ~ Stig Dagerman

Midden jaren negentig, of eerder, was mijn belangstelling voor de Zweedse schrijver Stig Dagerman even een paar maanden immens. Aanleiding was zijn boek over een reis door het platgebombardeerde Duitsland, in de maanden vlak na de oorlog. Duitse herfst. Maar ook zijn romans en verhalen boden me veel.

Wat was dat dan? De melancholie, en de daardoor zo onderhuids kolkende stroom aan half verdrongen emoties?

Alleen waren er toen nog geen websites als boekwinkeltjes.nl, Dagerman werd niet meer gedrukt, en het was moeilijk aan zijn boeken te komen. Eentje kreeg ik nooit te pakken, al had een exemplaar uit de bibliotheek me geleerd dat dat nu net de meest indrukwekkende was.

Dit was me bijgebleven. En ik meende dat ik Het verbrande kind nooit had kunnen kopen, en was daarom met de heruitgave blij. Thuis bleek alleen dat ik de een-na-laatste druk ook al had. Iets dat niet heel vaak voorkomt, maar toch al regelmatiger dan me lief is.

Dat neemt niet weg dat me nog maar weinig van de inhoud bijstond. En dat is ook niet raar. Hoewel een prachtig boek, moet het in éen zitting gelezen worden. Het vraagt om een leesroes; de totale overgave aan Dagerman’s zinnen. Eenmaal uit het verhaal zou ik er niet makkelijk meer in komen, daarvoor zijn er te weinig gebeurtenissen. Het gaat zoals gezegd om de opgeroepen emotie.

En gevoelens spelen er genoeg in dit boek. Waarin een jonge man al tamelijk vroeg zijn moeder verliest, om dan te merken dat die dood zijn vader eerder oplucht dan bedrukt. Er was al een maîtresse. De vrouw die dan zijn stiefmoeder wordt, roept heviger en andere emoties bij de jonge man op dan zijn vriendin.

Onder dit al zijn dan ook nog de flarden waanzin merkbaar, en de enorme gekwetstheid en eenzaamheid, die er toe leidden dat Dagerman zich al erg jong tekort zou doen.

Hawar,

Stig Dagerman, Het verbrande kind
258 pagina’s
Uitgeverij Meulenhoff © 2006
Vertaling van Bränt Barn © 1948
vertaling en nawoord door J. Bernlef