Namiddag van een schrijver ~ F. Scott Fitzgerald
Hemingway schreef erg kleinzielig over Fitzgerald in A Moveable Feast. Een boek dat uit de jaren vijftig stamt. Maar F. Scott Fitzgerald stierf al in 1940. Nogal ongelukkig, als een vrijwel vergeten schrijver. Het grote succes uit zijn begintijd had hem toen al een tijd verlaten. Critici en lezers vonden hem iemand uit een voorbije periode.
En dat maakte Hemingway’s jaloezie aanvankelijk nog onbegrijpelijker, en vulgairder. Vergelijkbaar hoogstens met het pissen op Fitzgerald’s graf. Maar door Namiddag van een schrijver werd me duidelijk dat in de jaren vijftig een stevige rehabilitatie begonnen was van Fitzgerald als bijzonder auteur. Dus misschien heeft het Hemingway gewoon geërgerd dat hij ineens om aandacht moest concurreren met een dooie, die al lang vergeten leek.
Zoals de deeltjes Privé-domein gaan, is dit een opmerkelijke uitgave. Jan Donkers verzamelde er op eigen gezag een aantal autobiografisch lijkende verhalen voor, een interview uit 1936, en nog zo wel wat.
Ik herlas het om te zien of Fitzgerald er nog iets in had gezegd over zijn Parijse jaren. Of desnoods over Hemingway. Maar het enige wat hij over die man zei, hem nog steeds als een soort vriend ervarend, is dat hij misschien wel de beste romanschrijver van dat moment was.
De samensteller koos om vooral aandacht te hebben voor de laatste jaren uit het leven van Fitzgerald. Die van zonder het succes. Van toen hij af en toe een tijdelijk baantje had in Hollywood als scriptdokter.
En, hoewel ik er inmiddels een hekel aan heb om oorspronkelijk literair werk van Amerikanen in het Nederlands te lezen — ik zie het Engels er doorgaans te goed doorheen — bevatte deze bloemlezing toch genoeg opmerkelijks om ook nog enig leesplezier te brengen.
Het eerste verhaal, ‘Een buitenlandse reis’, vond ik erg goed beginnen.
En ook in het titelverhaal, de vertaling van ‘The Afternoon of an Author’, staan een paar prachtige passages; die zelfs bij alle beschreven ellende tonen dat Fitzgerald het nog altijd wel kon — zelfs al wilde bijna niemand hem meer lezen.
Op het voetbalveld van de universiteit waren mannen aan het werk met grasmaaiers en er schoot hem een titel te binnen: ‘De terreinknecht’ of anders ‘Het gras groeit’, iets over een man die jarenlang aan grasvelden werkt en zijn zoon opvoedt opdat hij naar de universiteit kan gaan en er in het voetbalteam kan spelen. Dan sterft de jongen op jeugdige leeftijd en de man gaat op de begraafplaats werken en plant zoden boven het lichaam van de jongen, in plaats van onder zijn voeten. Het zou het soort verhaal worden dat vaak in bloemlezingen afgedrukt zou worden, maar het was niet zijn soort klus, daarvoor was het te veel een eenvoudige kwestie van een opgeblazen antithese, gestileerd als een populair tijdschriftverhaal en nog gemakkelijker om te schrijven. Maar veel mensen zouden het uitstekend vinden omdat het melancholiek was, omdat erin gegraven werd en omdat het makkelijk te begrijpen was. [177]
RSS feeds