There Is No Such Thing As a Free Press ~ Mick Hume
Wat is het doel van de media?
Hebben die een doel?
Dit zijn niet botweg wat heel algemeen gestelde retorische vragen. Want wie over de media nadenkt, stuit meteen al op de paradox dat al deze organisaties zullen zeggen dat zij zo goed mogelijk hun publiek willen bedienen. Alleen waren veel media tot deze eeuw zo winstgevend dat ze toch echt eerst hun eigenaren of aandeelhouders van dienst waren; wat daarbij meteen met eisen en restricties kwam; om inkomsten blijvend te garanderen.
Weinig is kortom wat het lijkt in deze. Wat mensen uit de mediawereld zeggen, is bijvoorbeeld nooit klakkeloos te vertrouwen.
Als krantenredacteuren weer eens claimen de democratie te bewaken, zeggen ze er namelijk nooit bij hoezeer hun eigen werkgever lokaal overal de democratische controle heeft ondermijnd, en tegelijk de hele samenleving voor miljarden heeft getild met lokale advertentiemonopolies.
Zelfs de nieuwsmedia hebben nooit als eerste doel gehad om het nieuws te verslaan, en de bevolking zo goed mogelijk te informeren. Kunnen journalisten tegenwoordig nog zo beweren van wel. Over te veel hoogstbelangrijke onderwerpen blijft het namelijk vrijwel altijd akelig stil. Bij hen.
Ik las There Is No Such Thing As A Free Press van Mick Hume, hoewel het nut daarvan beperkt leek — wat me in het voor ook wel bekend was. Hume beschrijft allereerst de problemen van de Britse nieuwsmedia, en die zijn in sommige opzichten onvergelijkbaar met de Nederlandse situatie — mede om de ‘Common Law’ daar, die zo anders in elkaar steekt als ons Napoleontische rechtssysteem.
Het Verenigd Koninkrijk heeft bijvoorbeeld heel merkwaardige jurisprudentie over smaad- en laster. De wet steunt vooral iedereen met veel geld — waardoor ook door feiten onderbouwde kritiek op bedrijven er vrijwel onmogelijk is. Critici zullen een eventueel proces zelf moeten betalen.
Verder is het er tegen de wet om te berichten over zaken die onder de rechter zijn. Waardoor bijvoorbeeld pas bekend werd dat de kinderbescherming er nogal overactief was, en erg gretig kinderen uit huis plaatste, toen werkelijk alle procedures doorlopen waren. Drie jaar later.
Mick Hume — die tegenwoordig editor-at-large is van Spiked Online — stond daarbij voor een ingewikkelde taak. Terwijl hij zelf van oudsher links is, moest hij in zijn polemiek tegelijk ook de vrijheden verdedigen die alle rechtse media en tabloids nemen. Inclusief de topless afgebeelde mevrouw op pagina drie elke dag.
Alleen hebben alle nieuwsmedia in het Verenigd Koninkrijk tegenwoordig een gezamenlijk belang. De politiek wil hen reguleren. Waardoor de media die zich niet aan deze regels willen houden een publicatieverbod opgelegd kunnen krijgen. En het vrije beroep van journalist daarbij meteen wordt afgeschaft ook. Iedereen die voor de nieuwsmedia werkt zal zich dan moeten laten registreren; en is derhalve uit zo’n register te schrappen.
Dat laatste lijkt me alleen al een vreemde censuurmaatregel, in deze tijden, omdat internet iedereen overal de mogelijkheid biedt de wereld te bereiken.
Hume fulmineert in zijn boek vooral tegen de Leveson Inquiry — die door de politiek werd ingesteld nadat tabloids de telefoons van bekende Britten bleken af te luisteren — want het was alleen al vreemd wie er in deze staatscommissie zaten die de nieuwsmedia even de maat zou nemen.
En dat is jammer. There Is No Such Thing As a Free Press ging daardoor te weinig over de algemene principes achter de vrijheid van meningsuiting. Bovendien beperkte Hume zich tot de betekenis van de klassieke massamedia — en die lijkt me ook nogal ondermijnd te worden door internet.
Dus, waar het soms nut heeft om te lezen over de problemen in een ander land — want dat helpt dan om beter te kijken naar wat er hier gebeurt — was zo’n extra waarde nergens te bespeuren. There Is No Such Thing As a Free Press leek me verder te haastig geschreven, gezien de vele herhalingen, en daarmee achtergebleven in 2012.
RSS feeds