Casino Royale ~ Ian Fleming

Een klein decennium lang was James Bond een geliefde romanfiguur, en niet allereerst het belangrijkste personage uit een reeks almaar onwaarschijnlijker actiefilms. Deze films moesten toen nog komen, en die waren ook niet direct succesvol; in tegenstelling tot de boeken.

James Bond debuteerde zestig jaar geleden dus, in een boek. Casino Royale. Wat hem ondertussen tot eeuweling maakt.

Heel precies wordt diens leeftijd evenwel niet gegeven in de roman — net als weinig over James Bond verteld wordt. Maar dat boek speelt zich eind jaren veertig begin jaren vijftig af. De Tweede Wereldoorlog was nog vers in ieders herinnering, alleen loeide die andere strijd tussen de grootmachten ook al aan.

Ik schat Bond in op midden tot eind dertig dan, of zelfs nog iets ouder — omdat hij 1933 al een 4½ liter Bentley kocht; zo’n dure auto met een enorme motor en een krankzinnig lange wielbasis. Volgens auteur Ian Fleming is deze auto de enige hobby van James Bond.

Dat van Bond’s liefde voor Aston Martins is dus ook allemaal vervalsing uit de films.

Aan het debuut van het personage James Bond valt vooral op dat alles nog klein gehouden is. Het verhaal speelt zich af aan in en om de Franse kanaalkust, in de denkbeeldige badplaats Royal-les-Eaux, iets ten noorden van Dieppe.

En Casino Royale moet in zijn tijd gezien worden, zo viel me op. Fleming nam wel onbehoorlijk veel ruimte om de snobismen van James Bond te schetsen, met diens speciaal voor hem gemaakte sigaretten, en andere parafernalia. Schattig is zelfs dat hij een eigen cocktail heeft uitgevonden — die helemaal perfect zou zijn als hij er eindelijk een goede naam voor vond.

Als het belangrijkste vrouwelijke personage in het boek geïntroduceerd wordt, neemt de auteur rustig een pagina de tijd om haar bekoorlijkheden te benoemen.

Hele diners worden tot in detail beschreven voor het Britse publiek — dat indertijd nog kampte met de naweeën van de oorlog, waardoor veel van het voedsel op de bon was. En gezien het succes van de roman daar, werd het blijkbaar het niet als sadisme van de auteur gezien dat deze uitgebreid luxe eten opvoert in het boek.

Het plot van Casino Royale begreep ik verder niet, omdat me de logica daarvan ontging. Het boek draait om een duel tussen James Bond en ene ‘Le Chiffre’ — dat is een invloedrijke linkse vakbondsman, die ook een aardig neveninkomen haalt uit vieze zaakjes. Van hem wordt vermoed dat hij voor Moskou werkt. Alleen is niets te bewijzen tegen hem. En dat wordt blijkbaar als een probleem gezien.

Vervolgens moest ik geloven dat de beste manier van de Franse regering om Le Chiffre aan te pakken is om hem om hoge geldbedragen te laten gokken in een casino. Tegen een snobistische buitenlander. James Bond.

Waarschijnlijk is dat om een boze reactie van de misdadiger uit te lokken, die slechts de goklust als zwakke plek heeft, neem ik dan maar aan.

Dat duel in het casino duurt vervolgens drie hele hoofdstukken.

Dus, hoewel ik altijd vond dat Ian Fleming gelijk had, door romans te schrijven met nooit meer pagina’s dan tweehonderd-en-een-beetje, was Casino Royale aan de lange kant. Om niet te zeggen: puur langdradig.

Verrassend was wel nog dat Bond aan het einde van het boek per se trouwen wilde met het belangrijkste vrouwelijke personage. Dat ook op hem verliefd was. Maar die zo haar eigen redenen had om vrij te willen blijven.

En dat het ooit wat zou worden met die James Bond viel uit dit boek toch echt nog niet af te lezen.

Ian Fleming, Casino Royale
with an introduction by Alan Judd

228 pagina’s
Vintage 2012, oorspronkelijk 1953