Valse vooruitgang ~ Frank van Kolfschooten
Toen Van Kolfschooten de Nederlandse universiteiten benaderde om voorbeelden van fraude, was de oogst opvallend mager. Men achtte het blijkbaar niet net om daarover mededelingen te doen.
Ik noem dat opvallend, omdat er bij elke faculteitsborrel en op menig congres genoeg schrijnende voorbeelden van fraude worden uitgewisseld. Al was het maar de constatering dat collega X er voor de zoveelste keer in geslaagd was een artikel gepubliceerd te krijgen dat op wat minieme details na krekt eender is aan zijn promotieonderzoek.
Maar ja, vaste aanstellingen, hè. Verworven rechten, die ervoor zorgen dat zulke morele corruptie wordt gedoogd.
Wel scheert Van Kolfschooten in dit boek een paar maal langs de structurele oorzaken van wetenschappelijke fraude. Zoals het simpele feit dat onderzoek vaak afhangt van subsidies, zulke subsidies verworven moeten worden, en het daarbij loont om problemen te overdrijven.
Het wordt een ramp genoemd dat de aardatmosfeer opwarmt, maar is dit ook echt een probleem? Of wordt het een probleem gemaakt door al die wetenschappers die hun onderzoekssubsidies moeten veiligstellen?
Ik vind het een gemis dat die paar opmerkingen over de structurele oorzaken achter wetenschappelijke fraude niet worden uitgewerkt in dit boek. Want, daarmee valt wat weg dat er wel degelijk fundamentele redenen zijn die mensen verleiden om bedrog te plegen. Nu ligt in dit boek een beetje te zeer de nadruk op persoonlijke ijdelheid, of gemakzucht van mensen die zich groter wilden tonen dan ze waren.
Dat levert wel een zeer lezenswaardig boek op. Tuurlijk. Maar dit boek is daarmee een magazijn met verhaaltjes. En het definitieve woord over de affaires Buck of Diekstra, die nogal wat rumoer veroorzaakten in de jaren 90, kan Van Kolfschooten al evenmin geven in dat luttel paar pagina’s die daarvoor zijn ingeruimd.
RSS feeds