Moskee in de steeg ~ Nagieb Mahfoez
Ik smokkel op boeklog makkelijk tegen de regel dat een recensent niet blind moet reageren op het eerste wat deze van een schrijver leest. En meestal kan dat ook vrij goed. Over een boek is vaak genoeg te zeggen, zonder daarmee de kwaliteiten van de auteur te hoeven veralgemeniseren.
Maar zo af en toe slaat mijn onbekendheid met een oeuvre me toch met stomheid. Zoals in dit geval. Met deze verhalenbundel van de Egyptische auteur Nagieb Mahfouz [1911 – 2006]. Omdat de samenstellers van dit boek een staalkaart wilden bieden van wat deze schrijver kon. En daartoe veertien verhalen opnamen die verschenen tussen 1938 en 1982.
Als had gebleken dat die verhalen van veertien verschillende auteurs waren geweest, had me dit niet verbaasd. Daarvoor verschillen ze te veel, in vorm, en stijl, en aanpak. En dit maakt het vervolgens heel moeilijk iets algemeens over dit boek te schrijven. Behalve dan dat ik van een Egyptische auteur blijkbaar verwacht dat die zijn teksten aankleedt in de couleur locale, en dat lang niet altijd kreeg. En daarover klaag ik overigens niet. Een schrijver deugt niet als hij geen universele verhalen kan vertellen. Of die zich nu in Caïro afspelen of niet.
Volgens het toelichtende essay achterin heeft Mahfoez éen heel belangrijk thema. Dit is de strijd van een individu tegen het noodlot. Dat lijkt me alleen het allerbelangrijkste thema uit alle literatuur, van alle tijden, uit welk land ook. Dus zo’n truïsme zegt me evenmin iets.
Rest dus de simpele vraag: las ik dit boek met plezier, of was het werken? En zelfs daarover is er geen eensluidend oordeel. Vijf verhalen brachten enig leesplezier, negen waren huiswerk.
Waarschijnlijk zijn Mahfoez’s romans, waarin de lezer tijd krijgt in diens wereld binnen te komen, beter te lezen. Denk ik zonder er ooit éen gelezen te hebben. Of dit nu direct van plan te zijn.
RSS feeds