95 Theses on Politics, Culture, and Method ~ Anne Norton

Is er iets erger dan de ooit modieuze betogen van Franse denkers? Jawel, erger nog is de kruiperige uitleg van ooit gehypete theorieën door anderen. Hele universiteiten houden zich ermee bezig, en tonen daarbij een naar sektarisch gedrag.

Zo niet de politicologe Anne Norton. Althans, dat was mij beloofd. Norton zou voor eens en altijd de uitgangspunten herdefiniëren waarmee sociale wetenschappers de wereld moeten bekijken. Opdat ze het dan tenminste eens over hetzelfde hebben, in hun discussies. Zoals Luther ooit 95 stellingen op die kerkdeur timmerde, zo streefde ook Norton er naar om misstanden aan te klagen op een manier die een radicale breuk met oude praktijken brengt.

Helaas las ik een heel ander boek.

Ook Norton is een gelovige, zonder dat ze dit lijkt te beseffen. Zo schrijft ze als éen van de eerste stellingen:

10. Culture can be considered as a text.

En een zucht van verveling ontsnapte me. Al had ik kunnen weten dat het deze richting op zou gaan, gezien de Franse denkers die Norton de hele tijd maar citeerde.

Weinig ergert me meer dan zulk gelul.

Daarom, nog maar eens. Taal heeft als prettige eigenschap abstracties te kunnen benoemen. Dat is zo mooi, omdat anderen daarmee zo ongeveer begrijpen wat er bedoeld wordt, zonder dat die abstracties daarmee volledig beschreven hoeven te worden. Gebruik een woord als liefde, of haat, en iedereen heeft daar wel een idee bij. Maar probeer te definiëren wat liefde is, of haat, en er ontstaan problemen. Gelukkig daarom maar dat definities van woorden meestal niet zo belangrijk zijn; behalve voor de makers van woordenboeken dan; maar die hebben dat vak zelf gekozen.

Wat Anne Norton doet, als tallozen met haar, is een gênante poging om de waarde van taal te herwaarderen, door er onmogelijke eisen aan te stellen. Zij vindt het niet aanvaardbaar dat we woorden voor begrippen hebben waarvan de betekenis niet helemaal duidelijk is, en in de loop van de tijd misschien zelfs verschuift. Dus draait ze het om. Zij neemt een woord, als cultuur, politiek, of macht, en gaat vervolgens definiëren wat daar allemaal onder begrepen moet worden. En elk zo’n definitie heet in dit geval dan een stelling.

Dat is naar mijn idee de wereld aanpassen tot die in jouw wereldbeeld past, en daarmee een categorische denkfout. Een ‘lucid fallacy‘, zoals Taleb het noemde.

Dus las ik een boek met zeer intelligente opmerkingen en constateringen, die volkomen onderuit gehaald worden door het simpele feit dat het fundament daaronder niet deugde. En dat was jammer.

Anne Norton, 95 Theses on Politics, Culture, & Method
141 pagina’s
Yale University Press, 2004