Netherland ~ Joseph O'Neill

Meer een roes dan een roman, dit boek. De schrijver deed nogal zijn best in het moment te blijven. Waar weinig op tegen lijkt — geen prettiger boeken dan de boeken die in éen ruk helemaal uit moeten — en toch ook weer wel. Het ware lezen is herlezen voor mij. En ik vraag me werkelijk af of Netherland iets heeft dat me nog eens tot een tweede lezing zal aanzetten. Behalve dan de garantie dat het tot een totale onderdompeling kan komen. Even.

Ik moest mijzelf ook telkens aanwijzingen geven onder het lezen, doordat O’Neill soms vrijwel ongemerkt jaren vooruit en weer achteruit springt in de tekst. O, nu is hij nog alleen. En is hij nu weer naar Londen?

Netherland is het soms haast surreële verslag over de zwerftocht van de Nederlandse handelsbankier Hans van den Broek in het New York van na 9/11 — al blijft die tijdsaanduiding impliciet. Zijn vrouw Rachel is met zoon Jake terug naar Engeland, en Hans probeert afleiding te vinden door een oude hobby op te pakken. Cricket. Door deze nauwelijks in de VS beoefende sport, komt hij met allerhande andere immigranten in contact. Waaronder éen wel bijzonder veel indruk maakt. Chuck Ramkissoon. Een kleine scharrelaar van Trinidad die als grote droom had om Amerika een volwaardig cricketstadion te geven.

Deze roman is voor van alles genomineerd, was éen van de beste 10 boeken van 2008, volgens de New York Times, en ik las ook nog de Richard & Judy Book Club editie, met een extra interview achterin.

Het kan niet op.

En toch was het allemaal weinig dwingend. Hans zijn huwelijk is belangrijk, Hans zijn verblijf in het Chelsea Hotel, Hans zijn cricket. Maar er miste mij, achteraf bekeken, iets dat de inhoud wat minder willekeurig had gemaakt. Deze roman is niet heel dik, er staat weinig tekst op de bladzijden. Maar ik houd er het gevoel aan over dat die straffeloos honderd pagina’s dunner had kunnen zijn, of omgekeerd dat er moeiteloos honderd pagina’s meer hij hadden gekund. Nog wat meer Haagse jeugdherinneringen hier, nog wat meer huwelijksgeschiedenis daar.

Enfin. Het is gelezen, en goed bevonden. Maar op een ander moment had het me misschien volkomen onverschillig gelaten.

Joseph O’Neill, Netherland
341 pagina’s
Harper Perennial 2009, oorspronkelijk 2008