Verhalen van een tante ~ Adèle d’Osmond
Interessanter als bron dan als boek. Dat was al gauw mijn conclusie over de Verhalen van een tante, van Adèle comtesse de Boigne, née d’Osmond [1781 — 1866].
En dan weet ik niet of mijn afstand tot deze uitgave ontstond doordat de opgenomen teksten oorspronkelijk slechts voor éen enkel iemand waren geschreven — de zoon van haar broer — die vanzelfsprekend heel veel niet uitgelegd hoefde te worden. Want hij groeide nu eenmaal op in dezelfde kringen. Of dat mijn probleem wellicht eerder was dat ik een hedendaagse lezer ben, met de bijbehorende verwachtingen van dien over wat een schrijver in memoires brengen moet aan intimiteiten.
Het kan ook zijn dat de samensteller van deze uitgave andere beschrijvingen uit dat leven belangrijker vond dan ik. Er is voor het boek een selectie gemaakt uit een veel groter corpus aan tekst. En daarbij lijkt dan nogal te zijn ingezet op de reflecties van Adèle d’Osmond op gebeurtenissen die ook nu nog altijd bekend zijn uit de politieke geschiedenis.
Er gebeurde nogal wat in Frankrijk tijdens haar leven. Van de eerste revolutie tijdens haar prille jeugd tot en met de opkomst en ondergang van Napoleon, en alle instabiliteit daarna tot het revolutiejaar 1848. En mede door haar jeugd aan het hof kende zij veel van de mannen die de macht kregen, of namen, danwel verloren, nogal eens van opvallend dichtbij.
Tergend vind ik ook de wetenschap dat Adèle van Boigne, née d’Osmond, een tijd salon hield in Parijs voor kunstenaars en geleerden, en al wie er toe deed, maar dat enkel dit gegeven wordt genoemd. Verder niets.
Aardigste moment in het boek kwam helaas al vroeg. Op het moment dat Adèle d’Osmond zestien was, en ze trouwde met de dan 49-jarige generaal van Boigne. Deze man was met veel geld uit India teruggekomen. En toen hij haar ten huwelijk vroeg, was zij zelfs nog nooit door een ander het hof gemaakt. Zij had evenwel geen bedenktijd nodig. Echtgenote worden van een man met een gegarandeerd jaarinkomen zou ook de toekomst van haar ouders zekerstellen, in die op dat moment zo onzekere tijd. En voor haar vader en moeder had ze alles over.
Hij verscheen op de afgesproken tijd, en daar maakte ik de enorme, maar oprechte fout hem te zeggen dat ik geen enkele genegenheid voor hem voelde en dat dat waarschijnlijk nooit anders zou worden; maar als hij bereid was het bestaan en de financiële onafhankelijkheid van mijn ouders zeker te stellen, zou ik zo dankbaar zijn dat ik zonder weerzin met hem zou trouwen. Als dit gevoelen voor hem voldoende was, stemde ik toe; als hij aanspraak maakte op meer, was ik te oprecht om hem dat te beloven, noch op dit moment, noch voor de toekomst. Hij verzekerde me dat hij niet de illusie koesterde dat hij mij tot een groter gevoelen kon inspireren.
Had dit boek meer van zulke momenten gekend, ofwel ware Adèle d’Osmond wat vaker zelf, als mens, in haar eigen memoires voorgekomen — desnoods wikkend en wegend over beslissingen die ze ooit had moeten nemen — dan waren haar verhalen memorabeler geweest.
RSS feeds