Muidhond ~ Inge Schilperoord

Zien dat een schrijver een knap boek heeft gemaakt, is nog niet hetzelfde als dat persoonlijk ook zo ervaren.

Er was namelijk nogal wat dat me teleurstelde aan de debuutroman Muidhond, van Inge Schilperoord. Waarmee ik me weer eens de uitzondering toon. Iedereen is altijd vol lof over dit boek. Ondanks het onderwerp.

Dat onderwerp maakte me overigens niet uit. Hoe gevoelig het ook liggen mag.

Deels zullen mijn problemen puur een kwestie van smaak zijn. Waarbij mijn voornaamste bezwaren al eens geformuleerd zijn trouwens. In een opstel dat ik ooit schreef voor het blad Ensafh, over een ander even traag en lang uitgesponnen boek. Waarin ook twee mensen door de schrijver doelbewust in een geïsoleerde positie werden gebracht; waarop die twee personages vervolgens weinig anders restte dan om elkaar heen te cirkelen.

Want Inge Schilperoord schreef eveneens een bijna stilstaand boek, waarin alle drama geconcentreerd wordt in éen punt. Er gebeurt amper iets in de roman. Enkel het gedachteleven van de hoofdpersoon lijkt van belang.

Laat ze het boek nog tijdens een hittegolf spelen ook, om de bewegingsloosheid extra te laten zinderen. Had een regisseur of een scenarist zoiets in een film gedaan, dan had dit makkelijke cliché me mateloos gestoord.

De roman Muidhond gaat over Jonathan; een man van dertig die net in hoger beroep is vrijgesproken van een nooit benoemde misdaad. Er was onvoldoende bewijs. Alleen heeft hij inmiddels al wel een tijd in de gevangenis gezeten, en daarbij in elk geval een psycholoog gezien.

Jonathan heeft ook een werkboek meegekregen, met nuttige wenken en oefeningen, waardoor hij zou kunnen leren om zijn impulsen beter te beheersen.

Het thuis waar hij naar terug keert, zal hem daarbij alleen weinig steun gaan bieden. Zijn ziekelijke moeder woont alleen, in éen van de laatste twee overgebleven huizen van een verder gesloopte woonwijk, aan de rand van een dorpje bij de duinen aan zee. Zijn terugkomst daar is nuttiger voor haar, dan haar betekenis voor hem ooit wordt.

Blijkt er in dat andere overgebleven huis een even eenzame ziel te wonen. Het veel te jonge meisje Elke, met d’r moeder die nooit tijd voor haar heeft. Er is weliswaar ook een vader, alleen zijn ze daar voor op de vlucht.

En misschien is het dat Elke te vlug geïntroduceerd werd in het boek — omdat mij vanaf de eerste beschrijving duidelijk was dat daarmee de enige vraag van belang in de roman wordt: vergrijpt Jonathan zich aan dit kind, of niet?

Dan is het zeker knap hoe Inge Schilperoord in Jonathan’s hoofd kruipt, en hem de gedachten laat denken die dit personage helemaal niet hebben wil. Waarbij de lessen uit dat werkboek ook wel erg weinig houvast bieden uiteindelijk. En waardoor er bij menig lezer zelfs iets van sympathie zal kunnen groeien voor deze man alleen, die tegelijkertijd wel degelijk een griezel wordt.

Pakte zelfs het einde van de roman nog onverwacht anders uit dan gevreesd.

Alleen had ik helaas te snel het idee een soort invuloefening te lezen; nog een hele roman door te moeten zonder dat daarbij nu echt veel meer aan verhaal zou komen. En als lezer wil ik domweg meer te doen hebben.

Inge Schilperoord, Muidhond
220 pagina’s
Podium, 2015