Ethiek in de journalistiek ~ José van Dijck en Max Snijders red.
Twee auteurs van artikelen in deze bundel waren ooit even verantwoordelijk voor mijn opleiding tot journalist. Eigenlijk zou ik daarom dit boekje hier niet moeten bespreken.
Omdat ik de waarde van de opleiding betwijfel, kleurt dat mijn oordeel over de behandeling hier van het onderwerp ethiek in de journalistiek. Tegelijkertijd ben ik me nu wel beter van mijn vooroordelen bewust dan ooit; in die zin heeft een recensietje wel nut.
Ethiek is toch al een problematisch onderwerp voor een boek over journalistiek, omdat ethici zich eigenlijk horen te beperken tot een beschrijving van wat de normen en waarden ergens zijn, en niet uitweiden hoe of het zou moeten. Wie ethiek gebruikt om aan te geven hoe het anders kan, of moet, bedrijft moraalpolitiek.
Toch is nu juist de journalistiek een onderwerp waarover moralistisch gepraat mag worden, wat mij betreft. Dat moet zelfs, omdat de kwaliteit in Nederland zo laag is gemiddeld gezien.
Dit boek biedt helaas overzicht noch gefundeerd oordeel. Wanneer het onderwerp ethiek behandeld wordt, blijft dat bijna geheel beperkt tot wat journalisten moeten en mogen. Bovendien heeft Snijders in zijn artikel slechts bij kranten laten informeren wat zij op hun redactie aan regels bezigen. Onderzoek ontbreekt of die journalisten zich daaraan ook houden.
Veel meer dan wat verkennende opmerkingen over ethiek en journalistiek staan er uiteindelijk niet in dit boek. En dat, terwijl het zo’n intrigerend onderwerp is. Voor het goed functioneren van de democratie is een onafhankelijk oordelende pers noodzakelijk. Tegelijk bestaat die pers bij ons uit bedrijven, die winst moeten maken om te blijven voortbestaan. En dus zijn publiek te vriend moet houden, en dus adverteerders te vriend moet houden. Zulke uitgevers hebben er niet per se baat bij de waarheid te brengen. En dat moet dan de democratie bewaken? Naar die paradox wordt te weinig onderzoek gedaan.
RSS feeds