Longitude ~ Dava Sobel

Net zoals koks nooit uitgenodigd worden voor een etentje, krijg ik maar zelden boeken cadeau. Hoe zou dat toch komen?

En de boeken die ik krijg, staan meestal jaren ongelezen in de kast. Zoals deze. Het is een cadeautje uit de jaren negentig nog, aan mij geschonken met het idee dat ik vast dol zou zijn op boeken met een wetenschapshistorische achtergrond.

Ik hield het voor een roman, en zette het zonder te kijken meteen maar weg. Er zijn namelijk twee soorten fictie die ik straal negeer. De eerste is het hele genre historische romans. Ik ben historicus, en weet uit ervaring hoe moeilijk het is om het verleden zelfs maar te begrijpen. Laat staan om het recht te doen door het te beschrijven zonder anachronismen in te voeren.

Het tweede type boeken dat ik liever vermijd zijn die waarin de auteur beroemdheden sprekend opvoert.

Nogal wat boeken voldoen aan beide karakteriseringen samen trouwens.

Toen dook schrijfster Dava Sobel in het nieuws op laatst. En daarin werd ze een groot uitlegster genoemd. Dus nu pas begreep ik niet met een historisch romannetje van doen te hebben, maar met non-fictie. Geschiedschrijving misschien zelfs.

Dat nu is wat te veel gezegd. Mevrouw Sobel vertelt op vlotte toon na wat al voor haar werd uitgezocht. Misschien overdrijf ik wat, maar dit leest eerder als een wat lang uitgevallen tijdschriftartikel dan als een boek.

Nu heeft ze wel een mooie geschiedenis gekozen om te vertellen. Het verhaal namelijk over de volharding van de eerzame klokkenmaker John Harrison die als enige geloofde dat met een goede klok de lengtepositie van een schip op zee bepaald kon worden.

De reguliere wetenschap van die tijd zag meer in het bestuderen van de maan, zoals de wetenschapsgeschiedenis telkens weer prachtvoorbeelden biedt van hoe oplossingen van buitenaf genegeerd worden; zeker als die van ambachtslieden komen.

Het verhaal van mevrouw Sobel in dit boek is dan ook een bekend verhaal. Voor mij tenminste. Dat was het zelfs voor het lezen van dit boek al.

Dava Sobel, Longitude
The True Story of a Lone Genius
Who Solved the Greatest Scientific
Problem of his Time
184 pagina’s
Fourth Estate 1996, © oorspronkelijk 1995