Nauwkeurig, met verbeten hartstocht ~ Marguerite Yourcenar

Marguerite Yourcenar en Marguerite Dumas vallen in mijn hoofd nog altijd samen tot éen schrijver. Een auteur dus, die in staat is om zowel de klassieke intellectuele roman Mémoires d’Hadrien te schrijven als broeierige tropenboeken, zoals L’Amant. Dit betekent overigens slechts dat ik van beide te weinig gelezen heb.

Misschien dat ik vanaf nu onthouden kan dat Marguerite Yourcenar [1903 – 1987] een Belgische was, die lang in de VS woonde, en wier echte naam Marguerite de Crayencour luidde.

Tegelijk is op het oog er weinig aan deze verzameling brieven dat me voor eeuwig duidelijk maken wie Yourcenar was. En dan niet alleen omdat dit deeltje privé-domein weer een bloemlezing was. Ook de oerverzameling biedt slechts een beperkt overzicht van waarover Marguerite Yourcenar correspondeerde tijdens haar leven. De meeste brieven uit haar leven zijn doelbewust verbrand.

Wat er overbleef, is soms aardig als anekdote. Zo bood Yourcenar eind jaren dertig aan om een roman van Ayn Rand te vertalen naar het Frans. Of dan schreef ze in de jaren zestig een lange brief aan Brigitte Bardot, om haar te wijzen op het droeve lot van de zeehondjes in Canada. Yourcenar was haar hele leven erg begaan met de natuur. Maar verder konden toch weinig brieven geheel op zichzelf staan, omdat die onderdeel zijn van een verhaal dat verder niet gegeven wordt.

Tegelijk hebben nogal wat opgenomen brieven een behoorlijke lengte. Waardoor er regelmatig een observatie hier, of een formulering daar leesplezier verschafte. Meer leesplezier zelfs dan de gemiddelde brievenbundel mij doorgaans biedt.

scheiding

Overigens zijn de prijzen geweldig gestegen; omdat wij bijna geheel vegetarisch eten, laat de prijs van vlees ons onverschillig; de vis die we nu een heel enkele keer eten, is ook duur; dom genoeg heeft men de vissers de kustwateren laten leegvissen; het klinkt ongelooflijk, maar de kusten van dit mooie, betrekkelijk afgelegen eiland zijn vervuild, zoals bijna alle kusten in de wereld, zodat het vissen op mosselen en venusschelpen bijna het hele jaar verboden is. Eveneens treffend is dat je steeds minder soorten fruit en groente ziet, en dat het aanbod zich beperkt tot wat het gemakkelijkst verpakt en ingeblikt kan worden. Als we niet opletten, gaan er zo eeuwen menselijke vindingrijkheid in samenwerking met de natuur verloren.

[18 januari 1976]
scheiding
Marguerite Yourcenar, Nauwkeurig, met verbeten hartstocht
Brieven aan haar vrienden en enkele anderen

284 pagina’s
De Arbeiderspers, 2000
Privé-domein nr. 240
bloemlezing uit Lettres à ses amis et quelques autres, 1995