In drieëntwintig x vijftien woorden
[verbeteringen van Marcel Proust op drukproef]
Eerder deze week had ik het op boeklog over mijn fascinatie voor de ‘Wet van Blok’. Deze wet komt voor in een boek van Jan Brokken, dat over schrijven gaat. Hij had als student journalistiek moeten leren, om zijn zinnen te beperken tot vijftien woorden gemiddeld. Zonder deze beperking liepen zijn zinnen te lang door, en dat veroorzaakte maar ruis. En die les van mijnheer Blok was er zo ingeslepen, dat hij kon zien dat medeleerlingen van toen zich er nog altijd aan hielden.
Inmiddels heb ik iets meer onderzoek gedaan naar het waarom van die vijftien woorden. Ook al, omdat ik het idee heb uit mijzelf gemiddeld kortere zinnen te schrijven.
Vijftien tot twintig woorden per zin schrijven, blijkt ook in verwante talen een bekende vuistregel te zijn voor helder taalgebruik. Die dan wordt gemotiveerd met het gegeven dat het kortetermijngeheugen van de gemiddelde lezer daar goed op berekend is.
Langer mag wel, mits zo’n zin dan maar een logische opbouw heeft.
Nu heb ik mijn neiging om doorgaans korte en kernachtige zinnen te schrijven juist altijd verweten aan mijn opleiding in de journalistiek. Omdat de verslaggeving je tot zo’n merkwaardige kleurloze variant van je moedertaal dwingt, die journalees heet. En ik gruwel eigenlijk van dat journalees. Mijn weblogs zijn begonnen met als latente doel om dat taaltje nu eens af te leren.
Lees ik vandaag dat e-mail als communicatiemiddel ons heeft gedwongen kortere zinnen te schrijven. Nadat de journalistiek eerder te bloemrijk taalgebruik al verdacht had gemaakt.
Ik weet dat niet. Ik weet wel dat al de tekst online, zoals ook deze, op den duur stilistische gevolgen gaat hebben voor literair en wetenschappelijk proza. Als eerst de woorden moeten overtuigen dat een tekst nuttig, of prettig om te lezen is. Als straks niet enkel de naam van auteur, of het feit dat een tekst uitgegeven is met een kaft erom, het eerste is dat opvalt. Als schrijvers nog eens hun best moeten gaan om te intrigeren, en te communiceren, dan gaat de schriftcultuur nog mooie tijden tegemoet.
[x]#6357 fan vrijdag 30 oktober 2009 @ 12:18:51
