Forbidden Words ~ Eugénio de Andrade

Literaire prijzen hebben nauwelijks betekenis als aanbeveling voor mij. In die 700 boeklogjes tot nu toe hier geef ik éen keer aan dat een prijsverlening de directe reden was om de schrijver toch eens te gaan lezen. Dit was toen Abe de Vries de Gysbert won.

Neemt niet weg dat prijzen op een andere manier wel helpen. Van een schrijver als Coetzee werden de boeken veel beter verkrijgbaar toen hij eenmaal Nobel-laureaat was. Net zo vermoed ik dat tal van auteurs alleen nog in de handel zijn vanwege zo’n bekroning. Gelukkig trouwens maar.

Toch. Eenmaal een slechte prijswinnaar gelezen, dan zal ik de winnende boeken van de jaren daarop grondig wantrouwen. Winnaars van de Booker-prize ga ik niet snel lezen, hoe die ook bejubeld worden door de critici.

En soms zijn literaire prijzen werkelijk te wantrouwen. In Italië schijnen er meer boekenprijzen uitgedeeld te worden dan er dagen in het jaar zijn. Ook al omdat die ooit zo leuk en goedkoop publiciteit genereerden voor degene die een bekroning uitdeelt.

Aan al deze observaties is nu toe te voegen dat ik een schrijver waarschijnlijk niet interessant vind als die veelvuldig bekroond werd in een land met een voor mij ontoegankelijke literatuur.

Er is namelijk iets merkwaardigs met Portugese boeken. Ik heb me ooit speciaal in die taal verdiept, omwille van Pessoa. Maar veel heb ik daar nooit voor terug gekregen. Tenminste, van de Portugezen niet. Er zijn Braziliaanse schrijvers volop met uniek werk. Aan de taal ligt het niet. Maar uit Portugal kan verder alleen het werk van J. Rentes de Carvalho me nog weleens bekoren. En dat is een halve Nederlander.

Eugénio de Andrade is een populaire en veelbekroonde Portugese dichter. En, hoe leuk het paardenhoofdje op de kaft er ook uitziet, veel bood deze bloemlezing uit zijn werk me verder niet.

Vooral zijn oudste werk is lyrisch op een manier die ik werkelijk stomvervelend vind. Dat domme gedweep met die natuur altijd. Die vergeefse pogingen om lading te leggen in puur meteorologische verschijnselen als mist, of sneeuw. Rozenblaadjes. Dat getrut.

Later, op tweederde van dit boek, wordt het wel beter. Helemaal als De Andrade proza-achtige observaties gaat schrijven. Maar weer spelen die zich veelal in de natuur af.

De vertaler schrijft dat Eugénio de Andrade’s poëzie vooral zo uniek en rijk is door de klank. Dat zal ik dan maar geloven.

Forbidden Words
Selected poetry of Eugénio de Andrade
translated by Alexis Levitin

294 pagina’s
A New Directions Book, 2003
Bilingual Edition