Invention of Tradition ~ Eric Hobsbawm & Terence Ranger [ed.]
Vreemd genoeg herinnerde ik me dit boek als éen dat Hobsbawm alleen had geschreven. Maar het blijkt een bundel te zijn met opstellen van zes historici. Die ik dus niet eerder gelezen kan hebben. Dus is me waarschijnlijk eerder alleen het inleidende artikel van Hobsbawm onder ogen gekomen. En heeft dat er al lang geleden toe geleid om me de centrale idee van dit boek eigen te maken.
De meeste tradities die wij eerbiedigen zijn uitgevonden, en vaak niet eens zo heel lang geleden. In de negentiende eeuw kwam de natiestaat namelijk op, terwijl de inwoners daarvan vooral binding hadden met de eigen stad of streek. Die moest dus met kunstgrepen een nieuw wij-gevoel worden aangeleerd.
Daarom ook komen er nog steeds nieuwe tradities bij; nogal wat geschiedenis wordt bedacht om iets te bewijzen.
Serieuze historici hebben dan weer de taak om echt van onecht te onderscheiden, en uit te vinden waarom een samenleving éen aspect uit het verleden dan toch zo graag verheerlijken wil.
Het bekendste voorbeeld dat dit boek heeft opgeleverd is dat van de mythische Schotse ruit. Zogenaamd had iedere clan al eeuwig zijn eigen tartan. Maar dat bleek helemaal niet waar te zijn. De Schotten stonden juist lang sterk onder Ierse invloed; ook in hun kleding. Die Schotse ruit was dus een duidelijk 19e-eeuwse uitvinding om het verleden bij te kleuren, die later ook nog leuk commercieel te exploiteren viel, zo legt Hugh Trevor-Roper uit.
Hobsbawm schreef een artikel dat het meeste overzicht biedt over deze ontwikkelingen in West-Europa.
Ranger beschreef hoe de koloniale machten tradities in Afrika vestigden, als bestuurlijke bureaucratie. Dit was onder meer nodig omdat doorgaans niet het beste volk naar de kolonies trok, en deze als blanken toch ergens status aan moesten kunnen ontlenen.
Maar het meest zei mij het artikel van Prys Morgan, over hoe de Welsh een eigen identiteit probeerden te ontwikkelen in de 18e en vroeg 19e-eeuw. Vooral de kunstgrepen die sommige inwoners van Wales toepasten om hun zo weinig homogene taal toch een echt volwaardige cultuurtaal te laten lijken, kwamen me zeer bekend voor — uit de recente Friese taalgeschiedenis.
RSS feeds