Zo makkelijk kom je niet van boeken af ~ Umberto Eco & Jean-Claude Carrière
Opvallend dat een uitgave die over het boek als cultuurgoed gaat, las als een uitgeschreven televisieprogramma. Of misschien is het iets anders, en had ik de gesprekken tussen Eco en Carrière als uitzending hoger gewaardeerd. Als podcasts desnoods.
Als uitgave was Zo makkelijk kom je niet van boeken af te veel presentatie en amusement, en te weinig kern. Heel aardig allemaal. Daar niet van. Maar als Eco en Carrière over hun liefde voor incunabelen praten, om éen voorbeeld te geven, hadden illustraties nog wel iets toegevoegd.
Net als dat ik gewoon onbeschaamd nieuwsgierig ben hoe de mannen hoe beider verzamelingen van >40.000 boeken (Carrière) of >50.000 banden (Eco) huisvesten.
Aanleiding voor de reeks gesprekken zou de opkomst van het elektronische boek zijn. Alleen waren beide heren daar snel over klaar. Elektronische teksten hebben zo hun voordelen. Om literatuur te tonen alleen niet. En als bezit al helemaal niet.
Net als het wiel meteen na de uitvinding niet meer te verbeteren was, zo ook het boek, zegt Eco dan.
En vervolgens gaat het onder heel veel meer al over teksten die voor eeuwig verloren gingen, of die stom toevallig later nog eens zijn opgedoken. Daarbij tonen beide heren zich belezen. Hebben ze al eens vaker over cultuur nagedacht. En weten ze ook steeds bijna nieuwe voorbeelden te vinden om hun ideeën te illustreren.
Dat was allemaal zeer ontspannend en vermakelijk. Maar misschien dat beide heren het wat te zeer eens waren om de conversatie werkelijk naar een hoger plan te tillen. Nu vulden ze elkaar te zeer aan. Alsof het een gezamenlijk college was, dat ze ontspannen palaverend vanuit de leunstoel konden geven.
De notities die ik maakten sloegen ook vaak op terzijdes van Eco en Carrière. Heldere triangeltikjes waren dat, plots uitklinkend boven het weleens wat zelfgenoegzame bromkoor.
Kersjes op de machtige schuimtaart.
We weten ook, zoals Proust over grote schrijvers zei, dat elke grote filmmaker althans ten dele zijn eigen taal uitvindt.
Jean-Claude Carrière, 36
Kenmerkend voor profeten, of ze nu echt zijn of vals, is dat ze zich vergissen.
Jean-Claude Carrière, 42
Over die kwestie heb ik de theorie van het decimeren geformuleerd. Laten we het terrein van de essays nemen. Het is voldoende een op de tien boeken te lezen. Bij de andere raadpleeg je de bibliografie, de noten en je hebt meteen door of de gegeven verwijzingen serieus zijn of niet. Als het een interessant werk is, hoef je het niet te lezen, omdat het zeker zal worden becommentarieerd, geciteerd en gekritiseerd in andere boeken, inclusief het boek dat je besloten hebt te lezen.
Umberto Eco, 57
We hebben een heel hoogstaand idee van boeken, we sacraliseren ze graag. Maar in werkelijkheid, bij nader inzien, is een onthutsend groot deel van onze bibliotheken gevuld met boeken die geschreven zijn door mensen zonder enig talent, of door idioten, of door maniakken.
Jean-Claude Carrière, 167
De wereld is dus vol boeken die we niet hebben gelezen, maar waar we zo ongeveer alles van afweten.
Umberto Eco, 220
RSS feeds