Report of the Iraq Inquiry ~ Report of a Committee of Privy Counsellors
Ruim 2,6 miljoen woorden telt het Britse Chilcot-report — de weerslag van het in 2009 begonnen onderzoek naar de Irak-oorlog dat deze maand eindelijk verscheen. En die heb ik zeker niet allemaal gelezen. De samenvatting volstond wel, en een detail hier en daar. Al is zelfs die samenvatting nog altijd een kleine honderdvijftig pagina’s lang.
Bestaat er bovendien nog Chilcot’s eigen samenvatting van de samenvatting, van twaalf bladzijden [pdf] lengte.
Teruggebracht tot een tweet luidt het oordeel:
Blair lied, people died.
Alleen wist ik dat al. Net als dat geen van Chilcot’s harde conclusies nieuws brachten, voor mij:
Saddam Hussein was geen directe bedreiging voor het Verenigd Koninkrijk in 2003. Dus was een invasie van zijn land niet nodig.
De claim dat Hussein over massavernietigingswapens (WMD’s) beschikte, werd door de Britse premier Blair en de Amerikaanse president Bush met een zekerheid gebracht die volkomen ongerechtvaardigd was. Er is de afgelopen dertien jaar ook geen WMD aangetroffen in Irak.
En Blair misleidde zijn kabinet, door ze lang alles niet te vertellen. Alleen daardoor al ontbrak alle normale democratische controle op het besluit om een ander land binnen te vallen.
Maar zelfs dat laatste aspect, van dat gebrek aan controle, was niet nieuw. In Nederland had de Commissie Davids begin 2010 al over dezelfde invasie geoordeeld dat het besluit tot deze oorlogsmisdaad wel erg lichtvaardig was genomen.
En toch is The Report of the Iraq Inquiry niet helemaal een overbodig stuk, dat net als de studie van de Commissie Davids wel spoedig ergens in een la zal belanden om er nooit meer uit te komen. Zo hebben de onderzoekers de correspondentie weten te verkrijgen die er was tussen Blair en Bush. En die maakt onder meer duidelijk dat er al in 2002 besloten was tot invasie. Tony Blair zou de Amerikaanse president in alles volgen:
Alleen moest daartoe enkel nog een aanleiding worden gefantaseerd.
Net als dat het leuk was geweest als de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties wel hun toestemming hadden gegeven voor een inval. Al schijnt Bush daar vrij onverschillig tegenover te hebben gestaan. Het waren allereerst de Britten die toch liefst wel een mandaat hadden voor de invasie van een autonoom land.
Enfin. Lezing van het Chilcot-report moest op boeklog aangetekend worden, omdat ik de afgelopen weken nog zoveel meer las om deze publicatie heen. Hoeveel doden bijvoorbeeld, heeft de drieste geldingsdrang van Bush en Blair veroorzaakt? Mij was al onderzoek uit The Lancet bekend uit 2006, dat toen het getal van 650.000 noemde. Ondertussen raamt de organisatie Physicians for Social Responsibility dit aantal op ruim 1 miljoen doden. Conservatief geschat. Het kunnen er ook 2 miljoen zijn. Helemaal als de slachtoffers in de ‘War on Terror’ in Afghanistan en Pakistan mee worden geteld.
En het gaat me veel te ver om ook mijzelf tot indirect slachtoffer te maken van al die politieke dadendrang. Feit blijft wel dat ik voor mijn inlichtingen over politieke besluiten doorgaans aangewezen ben op de massamedia. En dat deze massamedia in de aanloop naar de Irak-oorlog van 2003 voornamelijk meeheulden met de toekomstige oorlogsmisdadigers. Toegegeven, dat was een groter probleem in het Verenigd Koninkrijk dan hier — dat land is ook veel militaristischer. Maar dan nog.
Als politici grote dadendrang vertonen, lijkt me dat de belangrijkste vraag meteen moest zijn: waarom?
RSS feeds