Rapport Commissie Van Onderzoek Besluitvorming Irak ~ W.J.M. Davids (vz.)
Eind 2001 viel de VS het land Afghanistan binnen, onder meer om het zittende Taliban-bewind te kunnen vervangen door een centrale marionettenregering. De plannen hiertoe waren al opgesteld voor 9/11, maar die rampdag excuseerde de VS in de ogen van de rest van de wereld volkomen voor wat een illegale inval is.
De inval in Afghanistan is volgens mij een even grote oorlogsmisdaad als de invasie van Irak, maar het verschil tussen beide oorlogen is dat de eerste gedekt wordt door VN-resolutie 1368. Die erkent dat de vliegtuigkapingen op 9/11, en wat daarop volgde, een vijandige aanval waren, wat de VS het recht gaf zich te verdedigen tegen de agressor. Alleen stamde geen van de terroristen uit Afghanistan, wat het wel vreemd maakt juist dat land te laten boeten. En zeg nu niet dat het deze mensen toch gastvrij onderdak heeft geboden, en dit niet mocht; Duitsland bood de voornaamste daders niet alleen gastvrij onderdak, dat land gaf ze nog een opleiding ook.
De al ruim voor 9/11 spelende reden om Afghanistan binnen te vallen, was omdat het weigerde enkele mensen, waaronder ene Osama Bin Laden, zo maar uit te leveren om wat verdachtmakingen. Zij hadden in dat land niets misdaan dat om vervolging vroeg. Maar de Amerikaanse regering bleef aandringen, en stelde op 10 september 2001 [!] een ultimatum.
Alleen was de VS jaren daarvoor onder Clinton ook al stevig bezig geweest meer stabiliteit in Afghanistan te krijgen, wat toen juist gebeurde door de Taliban te steunen. Doel van die exercitie? In naam was het onderdeel van de ‘War on drugs’. Maar de aanwezigheid van bepaalde mensen en bedrijven in het land wijst op inspanningen om probleemloos olie met pijnlijnen uit Tadzjikistan te kunnen doorvoeren, via vervolgens Pakistan; een land dat wel al netjes meespeelde.
Controle over olie, en een gegarandeerde olietoevoer, helpt de VS enorm als economische macht; zeker nu het zo veel minder producten uitvoert als voorheen. Olie wordt verhandeld in dollars. En nu ook nieuwe economische grootmachten zoals China olie moeten importeren, maakt het uit om daar iets over te zeggen te hebben.
Olie was daarmee ook de reden om Irak binnen te vallen. En verder heeft het land strategisch gezien een centrale positie in het Midden-Oosten. Het loont om in zo’n land sterke militaire bases te hebben. Of dat vervolgens nu democratisch is, of niet.
Alleen kon de Amerikaanse regering deze wens tot nog verdere uitbreiding van zijn invloedssfeer natuurlijk niet openlijk uitspreken. Dus werden er excuses bedacht die een oorlog tegen Irak konden rechtvaardigen. Pogingen zijn bijvoorbeeld gedaan om ook de toenmalige Iraakse dictator Saddam Hussein aan 9/11 te linken — een verband dat er niet is, maar waarvan een groot deel van het Amerikaanse publiek tot op vandaag zeker weet dat het bestaat. Maar uiteindelijk werd de invasie gemotiveerd met als reden dat Irak massavernietigingswapens had, deze verborgen hield voor VN-inspecteurs, en dus het onderzoek saboteerde, terwijl Londen daarmee wel degelijk binnen 45 minuten biochemisch getroffen kon worden.
De Verenigde Naties was niet onder de indruk van deze leugens. Dus kreeg de VS geen volkenrechtelijk mandaat om Irak te bezetten. Te stellen is zelfs dat alle vergeefse pogingen om de VN over te halen om een mandaat te geven, slechts maakten dat de invasie illegaal werd. Wat de regering Bush overigens niet veel uitmaakte, en de standaardbondgenoten evenmin.
Tot deze bondgenoten hoort Nederland. En daardoor hielp het land mee aan het plotten van een illegale oorlog tegen een autonoom land. Waarmee het een oorlogsmisdaad beging, naar de letter van het Volkenrecht.
Speculatie was er direct al of Nederland niet meer had gedaan dan enkel plotten, en morele steun bieden. Maar voor het ernst van het feit maakt dit niet uit. Een klein land als Nederland, dat bovendien de juridische hoofdstad van de wereld wil zijn, kan het zich slecht verantwoorden het Volkenrecht zo makkelijk te negeren. Zelfs al doet dit recht er betrekkelijk weinig toe, wanneer een partij als de VS zich er niets aan gelegen laat.
Bovendien was het merkwaardig dat Nederland zo tegen de opinie inging van zo veel landen waarmee het een Europese Unie vormt.
Daarbij zij opgemerkt dat mijnheer Balkenende, de minister-president onder wie de Irak-kwestie plaatsvond, in de rechtsgeleerdheid is gepromoveerd; wat het gemak waarmee hij regels negeerde een cynisch tintje geeft.
De meeste leugens over de invasie van Irak kwamen al snel uit. Bovendien bleek het Amerikaanse leger zich niet te hebben voorbereid op wat bezetting van het land vereiste. In zowel de VS als Groot-Brittannië moesten politici al snel hun woorden inslikken.
click image to play. 2.46 minutes
Zo niet in Nederland. Waar premier Jan Peter Balkenende halsstarrig bleef vasthouden aan opinies uit 2002, die overal elders al als leugen waren ontmaskerd.
En erger nog. Toen bij een nieuw kabinet Balkenende een andere coalitie noodzakelijk werd, bleken ook deze partijen bereid voortaan de invasie van Irak te negeren; een stilzwijgen dat wel heel makkelijk gekocht werd in ruil voor wat regeringsmacht.
Maar de kritiek op Balkenende bleef. Waarop hij uiteindelijk toch begin 2009 een Commissie onder leiding van een hoge jurist — Willibrord Davids, oud-president van de Hoge Raad — verzocht om éen en ander uit te zoeken.
Dit leek toen vooral een vlucht naar voren. Door instelling van de ‘Commissie Davids’, voorkwam Balkenende dat er een parlementaire enquête tegen hem werd ingesteld, met alle TV-uitzendingen, en media-aandacht annex.
Alleen is er nu een grote kans dat er alsnog zo’n enquête zal volgen. 1
Davids presenteerde op 12 januari 2010 de bevindingen, geformuleerd in dit rapport, om daarbij tot de volkomen overbodige conclusie te komen dat de inval in Irak tegen het Volkenrecht inging. Toch was dit voor de Nederlandse media nieuws.
Verder bleek de beslissing om de VS blind in alles te volgen tussendoor in drie kwartier genomen te zijn door wat mensen op het ministerie van Buitenlandse Zaken. Al is nog opmerkelijker dat dit haastbesluit vervolgens immuun bleef voor alle bewaren en tegenwerpingen, zoals van de eigen juristen.
Ook werd Balkenende door de Commissie Davids gebrek aan leiding verweten, en stelt deze dat de Tweede Kamer verkeerd is geïnformeerd.
Enfin. Ik nam dit rapport door om nog wat details helderder te krijgen. En daarbij viel me dat de tekst behoorlijk wat kritischer is dan de 49 conclusies, die al zo uitgebreid publiciteit kregen. Allerlei ‘checks and balances’ kunnen genegeerd worden, als dit zo uitkomt.
Maar, er speelt meer. Het Nederlandse leger is nog altijd in Afghanistan actief, als bezettingsmacht voor een dubieus bewind, in iets dat eufemistisch een ‘opbouwmissie’ heet. Ik sprak op boeklog eerder mijn verbazing uit over de propaganda waarmee ons dat verkocht wordt.
Het voornaamste dat het Rapport Commissie van Onderzoek Besluitvorming Irak bij me oproept, is grote huiver over het gemak waarmee dus in Nederland beslissingen genomen worden die de levens van honderdduizenden kunnen verwoesten. En hoe de beslissingnemers vervolgens blijven ontkennen lichtvaardig gehandeld te hebben. Hoe zij daar mee weg blijven komen. En hoe zelfs een schijnbaar objectief rapport, van een commissie waarin voor de verandering eens geen politici zaten, toch blind is. Het negeert de brede context van de Amerikaanse drang tot imperium; en dus negeert het rapport dat het toevallig afhangt van welke president daar zit welk buitenlands beleid Nederland nu weer ontwikkelt.
Terwijl ons land toch al sinds eind 2001 in oorlog is, samen met de Amerikanen, in die regio. Zoals slechts zijdelings aan de orde komt bij de Commissie Davids, in éen enkel hoofdstukje.
W.J.M. Davids (vz.)
Rapport Commissie van Onderzoek Besluitvorming Irak
550 pagina’s
Boom, 2010
- update: hoe naïef kan een mens zijn om te geloven dat in de Nederlandse politiek iemand ook ooit maar ergens voor verantwoordelijk zal worden gehouden [↩]
[x]opgenomen in het dossier: democratie?, olie en gas, oorlog & vrede
RSS feeds