Schuldenberg ~ Jaap van Duijn

Op zich zou dit een ideaal boek zijn. Want een goed geïnformeerde professioneel legt er iets in uit, in dit geval over schulden, en dat verheldert wat speelt in de dagelijkse actualiteit. Omdat de media te makkelijk sommige onderwerpen negeren.

En hoewel ik er dankbaar vele feiten uit absorbeer, en meeneem in mijn kijk op de wereld, deugt er toch ook iets niet aan de De schuldenberg.

De auteur, die emeritus hoogleraar economie is, blijft het in een redelijk abstract betoog zoeken. Dit boek is daarom geen prettig leesboek; waar het als leerboek zeker dienst kan doen.

Abstracties berusten namelijk vaak op afspraken, waarop dan geen uitzonderingen mogelijk zijn.

Dus staat er keihard in het boek dat Nederlanders tot de grootste schuldenaren in de wereld horen. Vanwege de hoge huizenprijzen hier, en dus de enorme hypotheken die mensen moeten nemen; die ze dan niet eens afbetalen ook. Tegelijk telt bij de definitie van ‘schuld’ dan weer niet het bedrag mee wat iedere werkende Nederlander aan pensioenpremie heeft betaald, en dus nog recht op kan laten gelden. Nergens in de wereld ligt die som hoger, en zijn de pensioenfondsen steviger.

Van Duijn geeft beide feiten wel aan, maar het is aan de lezer om de consequentie te trekken.

De schuldenberg legt uit, zoals meer boeken die dezer jaren verschijnen, hoe de bankencrisis kon ontstaan, en wat de mogelijk gevolgen zijn. Dat vond ik niet het interessantste deel van dit boek. Zelfs al kon Van Duijn aantonen dat de dekkingsgraden van sommige banken nog lager lagen als ik al belachelijk vond. Een aantal leende tot veertig keer meer geld uit als ze zelf aan kapitaal hadden.

Het boeiendst waren mij toch de momenten dat de auteur liet zien waarin onze politici tekortschieten — en dus ook wat de media stelselmatig negeren die het doen en laten in Den Haag verslaan.

Dan staat er toch nogal onweerlegbaar dat de hypotheekaftrek onbetaalbaar wordt, en dat de overheid ook al zo veel aan huursubsidie verstrekt. Dan wordt bijvoorbeeld volkomen duidelijk dat huisvestingsbeleid in Nederland niet deugt, maar dat daar volkomen van weggekeken wordt.

Jaap van Duijn, De schuldenberg
Hoe de wereldwijde schuldenlast ons allemaal gaat raken

349 pagina’s
De Bezige Bij, 2011