Free to Be Human ~ David Edwards
Zou ik een lijst opstellen met tips voor intellectuele zelfverdediging, dan staat bovenaan: neem het toch vooral niet te serieus allemaal. Humor blijft het beste wapen. Al staat daar wel maat op. Enig relativeringsvermogen is het beste; want hierin overdrijven leidt makkelijk tot een weinig productief cynisme.
Voorts lijkt me enige kennis van de geschiedenis onontbeerlijk, omdat alleen zo duidelijk wordt wat er opvallend is aan het nu. Reken daar ook nog inzicht op deelgebieden bij, bijvoorbeeld de kennis van wat wetenschap precies ís — omdat alleen zo duidelijk wordt hoe weinig wij weten; en hoe luttel het is waar we met zekerheid uitspraken over kunnen doen.
Niet toevallig bevat bovenstaand pakket aan intellectuele zelfverdediging vooral kennis die ik zelf heb opgedaan, al dan niet via universitaire studie. Niets menselijks is me vreemd. Maar juist daarom ben ik nieuwsgierig naar wat anderen noodzakelijk vinden om onafhankelijk te kunnen denken. Wat hun tips tot geestelijke zelfverdediging zijn. Daardoor valt misschien op waar bij mij de blinde vlekken zitten.
Dus las ik dit boek van David Edwards. Dat is een Brit die ooit uit het zakenleven stapte om een zinvoller bestaan te vinden, en thans onder meer de website Media Lens maakt.
En zijn boek viel me eerlijk gezegd niet altijd mee. Het gelijk van Edwards is een loodzwaar gelijk, vol van verontwaardiging over hoe de wereld in elkaar steekt.
Twee zaken waren zelfs behoorlijk vervelend aan dit boek. Niet alleen ontbeert het humor, het boek spelt ook nog eens levenslessen uit die anderen al eens eerder opgeschreven hebben. Voor mensen die het politieke werk van Noam Chomksy niet kennen, zal Edwards dus misschien nieuws brengen. Maar wie ook maar éen Chomsky heeft gelezen, heeft al weet van wat de kern van diens ideeën is. Het telkens door David Edwards aangehaalde Manufactering Consent, of het boek Necessary Illusions las ik als student al.
Nam ik als student onder meer Illich in éen moeite door, en kon ik nu desnoods Edwards met nog veel krassere voorbeelden aanvullen als hij briest over hoe het onderwijs kinderen indoctrineert om passieve maar brave belastingbetalertjes te worden.
En dat is dus merkwaardig. Lees ik een boek waarmee ik het desgevraagd geheel eens kan zijn. Waarvan een aantal punten, bijvoorbeeld over hoe raar het wereldbeeld is dat de massamedia in stand houden, mij uit het hart gegrepen zijn. Vind ik het een wat overbodig boek. Zelfs al is me volkomen duidelijk dat Edwards het ooit móest schrijven.
Sommige gedachten moet ieder op zijn of haar beurt zelf leren denken.
RSS feeds