Hofreis naar de shōgun van Japan ~ bezorgd door F.R. Effert

Eén gedachte bleef me plagen tijdens het lezen van The Thousand Autumns of Jacob de Zoet. Mij was meer bekend over de periode waarin het boek speelde. Maar, waarom kwamen de mensen door wie ik dat tijdperk had leren kennen dan niet in die roman voor?

Neem bijvoorbeeld Jan Cock Blomhoff [1779 – 1853]. Die zo immens belangrijk is geweest om het schiereilandje Deshima te behouden voor de Nederlanders. En wiens teksten zo belangrijk zijn geweest voor ons begrip over die geïsoleerde handelsnederzetting aan de rand van Japan.

Cock Blomhoff kwam pas in 1809 op Deshima — wat tien jaar later is dan de denkbeeldige Jacob de Zoet uit de roman. Toch zijn gebeurtenissen uit het leven van de historische figuur verwerkt tot belevenissen van het romanpersonage.

Om mijn kennis over deze periode weer wat op te halen, las ik dit boek. De hofreis naar de shōgun van Japan. Dat vooral uit illustraties bleek te bestaan. Wat niet vervelend was, omdat David Mitchell’s roman die nu net ontbeerde; terwijl ik me wel voorstellingen had gemaakt van zaken.

Aan tekst is er het verslag van de hofreis die Jan Cock Blomhoff in 1818 maakte, naar de Japanse hoofdstad Jedo/Edo.

Die verplichte tocht duurde enkele maanden. De heenreis alleen al duurde 42 dagen, het verblijf drie weken, en de retourtrip 39 dagen.

Toch is het verslag niet heel uitgebreid, omdat Blomhoff zakelijk rapporteert. In deze uitgave lijkt zijn tekst ook langer dan die is, vanwege de toelichting daarbij. Het notenapparaat bevat aanzienlijk meer woorden dan de brontekst.

En dan gaat het niet aan, om een bron als deze tegenover de roman te zetten die David Mitchell twee eeuwen later losjes baseerde op enkele gebeurtenissen uit het leven van Blomhoff. Maar ik kan dat toch niet laten.

Het leven eind achttiende eeuw is ons vreemd. Japan is ons nog vreemd. Dus is Mitchell te prijzen dat hij de barrières nam, en toch een boek wist te schrijven waarin terloops heel wat over land en tijd verduidelijkt wordt.

Mij zijn alleen de artefacten uit zo’n tijd dus blijkbaar wel genoeg. Plus wat bronnen.

De hofreis naar de shōgun van Japan
naar een persoonlijk verslag van Jan Cock Blomhoff
bezorgd door F.R. Effert
ingeleid en geannoteerd door Matthi Forter

133 pagina’s
Hotie Publishing, 2000