Essential Hardy ~ Thomas Hardy

 

Eenderde deel van dit boek bestaat uit een inleiding op de poëzie van Thomas Hardy [1840-1928]. En wat is er boeiender dan een dichter te krijgen toegelicht door een andere grote dichter. In dit geval deed Joseph Brodsky dat.

Goed, die inleiding staat ook afgedrukt in de essaybundel On Grief and Reason.

Over Brodsky’s woorden blijf ik enthousiast. Ondanks dat lukt het hem niet mij in contact te brengen met Hardy’s poëzie. Eenmaal de toelichting losgelaten, lees ik in diens gedichten niets dat bij me beklijft.

Enfin, het gebeurt me niet alle dagen dat ik poëzie lees die direct reageert op het zinken van de Titanic. Maar de afstand in tijd, en taal, en cultuur was voor mij toch te groot om het lezen van dit boekje meer te maken dan een nuttige intellectuele exercitie.

The Essential Hardy
Selected and with an
Introduction by
Joseph Brodksy
184 pagina’s
The Ecco Press, 1995

Far from the Madding Crowd ~ Thomas Hardy

Aan de ene kant is een roman uit 1874 oud, en komt zo’n boek met z’n eigen manier van vertellen. Maar anderzijds zou ik toch ook geen herbewerking willen lezen die meer toegespitst is op mijn hedendaagse voorkeuren.

Toch riep deze roman van Thomas Hardy wel de vraag op hoe oud boeken kunnen zijn, wil ik ze zonder bijgedachte kunnen lezen. Is de Eerste Wereldoorlog zo’n grens? Is bijna alles dat voor 1914 verscheen in vorm en inhoud inmiddels te zeer achterhaald?

Far from the Madding Crowd bleek een feuilleton te zijn, met nogal plat blijvende personages. Hen nader leren kennen, lukte niet zo goed. De lezer moet het doen met de omschrijvingen die de auteur aan ze wijdt. Hun handelingen of uitspraken voegen verder niets toe aan het beeld.

Dus is de eigenlijke hoofdpersoon, Bathsheba Everdene, allereerst een heel mooie jonge vrouw. En dat moest maar genoeg zijn om haar interessant te vinden, volgens de schrijver.

Vervolgens zijn alle ontwikkelingen in het boek nogal groot, zo niet grotesk.

Bathsheba is doodarm aan het begin van het boek, maar wat later dan in éen klap rijk door een erfenis.

De man die met haar trouwen wilde, Gabriel Oak, is eerst boer, en daarmee een gezien lid van de samenleving. Maar hij verliest zijn kapitaal in éen klap als een onervaren herdershond zijn kudde schapen van een klif af jaagt. Dus verlaat hij de streek.

Vanaf het begin af aan is evenwel duidelijk dat Oak en Everdene voorbestemd waren een paar te vormen, maar dat er vele moeilijkheden te overwinnen zijn voor zij elkaar zullen krijgen.

Tot die moeilijkheden behoort onder meer dat Bathsheba eerst met een ander trouwt. Een soldaat. Sergeant Troy. Deze wordt achtervolgd door schuldeisers, en als hij om nog andere redenen ook weg moet vluchten, doet hij net alsof hij in een rivier verdrinkt.

Vervolgens gaat Troy in een rondtrekkend circus werken. Al weigert hij daar een sprekende rol aan te nemen, uit vrees dat zijn vijanden hem alsnog zal herkennen; ondanks de schmink voor zijn optreden.

Aan het probleem Troy komt onverwacht een einde, doordat nog een andere man die naar Bathsheba’s hand dong hem doodschiet; waardoor in éen klap twee moeilijkheden zijn weggenomen.

En ik kan door een boek als dit niet anders constateren dan dat de romankunst uiteindelijk toch gewoon helemaal voortkomt uit de poppenkast.

Thomas Hardy, Far from the Madding Crowd
331 pagina’s
Wordsworth Classics 2000, oorspronkelijk 1874