Eén dollar per dag ~ Chris van der Heijden

Ergens in dit boek schrijft de historicus Van der Heijden dat armoede voortkomt door economische problemen. Maar dat hij de kennis niet heeft om te kunnen beoordelen wat de waarde nu precies is van wat economen daarvoor aan oplossingen aandragen.

Dat is het aardige aan dit boek. Er staan maar weinig antwoorden, en vooral heel veel vragen, en die worden al worstelend met de materie geformuleerd.

En kijk ook, dat zijn lang niet altijd lekenvragen. Van der Heijden laat ook zien hoe er bijvoorbeeld in Zuid-Amerika de laatste decennia geëxperimenteerd is met economische modellen, die stuk voor stuk mislukten. Maar hoe moet het daar dan?

Merkwaardig aan dit boek is dat het verder gaat dan de persoonlijke kijk van Van der Heijden alleen. Hij betrekt nadrukkelijk ook zijn eigen leefomgeving bij zijn overwegingen; schetst wat armoede is onder de bijna welvarendste mensen in de wereld; de leden van zijn hockeyclub in het Gooi. Of hij vertelt wat zijn vrouw armoedig vindt in Nederland — het gebrek aan contact tussen de mensen hier. En natuurlijk het weer…

Verder ging de schrijver zelf in drie landen, op drie continenten kijken wat armoede is. Daarbij signalerend welke kansen en mogelijkheden mensen in Bolivia, Mali, en India ontberen.

Want, daar gaat het vooral om. Niet zo zeer dat het grootste deel van de wereldbevolking van minder dan een dollar per dag moet leven, maar dat ze geen mogelijkheid heeft uit die situatie te komen. Ontwikkelingshulp uit de rijke landen levert vooral een groot wagenpark op ter plaatse voor de ontwikkelingswerkers, en verder niet veel meer.

Maar hoe moet het dan?

Een dollar per dag is overigens een heel project, dat ook zes TV-programma’s heeft opgeleverd, en een website.

[De gemiddelde koe in de EU heeft trouwens een inkomen van twee euro per dag, dankzij de landbouwsubsidies.]

Chris van der Heijden, Een dollar per dag
Arm & rijk in de wereld van nu
328 pagina’s
Uitgeverij Contact, 2005

Momenten van herinnering ~ Chris van der Heijden red.

Een groot boek is dit, dat veel dikker lijkt dan de honderdtachtig pagina’s die het biedt. Deze zijn wel van stevig glimmend papier, waar de tekst in kolommen op staat. Dit is een koffietafelboek.

Handel.

Heb ik me te zeer blindgestaard op de naam van de schrijver. Maar Van der Heijden schreef dit boek niet alleen; hij had daarbij hulp van studenten van de Utrechtse journalistenopleiding. Die mochten alle voorwerk doen, waarna de meester met een fijn penseeltje nog even wat hooglichtjes aanbracht.

Momenten van herinnering is bij mijn weten het eerste boek ooit waar niets in stond dat ik niet wist, of anders wel had kunnen weten. Dat komt omdat alles in het boek om voorspelbaarheid gaat; om onze collectieve herinneringen. De jongste geschiedenis sinds 1945 wordt erin behandeld, door er voor elk jaar éen, of heel soms twee, onderwerpen uit te lichten.

Geen cliché wordt hierbij geschuwd. Maar dat was nu ook net de bedoeling. Polygoon-beelden kwamen langs, en kregen iets van een uitleg. Zoiets.

Goed, éen ding houd ik toch over aan het lezen van dit boek. Terloops wordt in een beknopt overzicht van rages door de jaren heen namelijk voor 1973 partnerruil als tijdelijke manie genoemd. Terwijl ik altijd dacht dat achter iedere rage ergens wel een commercieel belang te vinden was.

Chris van der Heijden, Momenten van herinnering
Nederland na 1945
180 pagina’s
Fontaine uitgevers © 2006