Democratie in verval? ~ Joop van Holsteyn & Cas Mudde (red.)

Deze bundel opstellen dateert nog van voor de moord op Pim Fortuyn, en de opmars van diens partij de regering in. Hoewel éen essay daarmee achterhaald is — dat over de betekenis van extreme partijen — blijft het een actueel boek. De samenstellers legden wat belanghebbenden de stelling voor dat de democratie in verval is. Aan de deskundigen, of de politici, was dan vervolgens het woord hoe dit toch komt. En wat verbeterd kan worden.

Toch, terwijl dit boek dieper probeert te graven dan bijvoorbeeld Van Westerloo’s Niet spreken met de bestuurder, viel het me tegen. Er staat maar éen essay in waar ik echt wat aan had. Het opstel ‘Voor democratie maar tegen politiek’ van de rechtsfilosoof Herman van Gunsteren bood me enkele nieuwe inzichten, terwijl ik het tegelijk niet volledig vond.

Graag had ik meer gelezen over de taak van de overheid in een democratie als beschermer, en toezichthouder. Bijvoorbeeld.

Aan de andere stukken viel me ook op dat ze geschreven zijn door mensen die telkens te dicht op de materie lijken te staan. Dus luidt mijn klacht: ik las wel diagnoses, maar die signaleerden alleen de symptomen, en gingen nauwelijks in op de mogelijk onderliggende kwalen. Een simpele vraag die ik niet behandeld zag, is waarom de Nederlandse politiek het type mensen trekt dat zich nu geroepen voelt de publieke zaak te dienen. En dat antwoord geeft bijvoorbeeld een Van Westerloo wel.

Merkwaardig, om een zo hooggeleerd boek als dit toch een wat pijnlijke oppervlakkigheid te kunnen verwijten.

** zie ook: De Wet van behoud van ellende

Joop van Holsteyn & Cas Mudde (red.), Democratie in verval?
224 pagina’s
Boom, 2002