Verhalen uit de ambulance ~ Mariëtte Middelbeek

De vijftig korte geschiedenissen in dit boek gaan uiteindelijk allemaal simpelweg rechtstreeks over leven en dood. Wat zowel een kracht is, als ook een wel heel directe en haast primitieve aanslag op de emoties. Menig andere schrijver zou zulke verhalen veel meer hebben aangekleed.

Want, er was eens iets met iemand aan de hand, en daarop snelde een ambulance toe. En aan de mensen in deze ziekenwagen was het dan om te redden wat er nog gered worden kon. Vaak ging dat goed. Soms helemaal niet.

Leerde dit boek toch ook dat hun mogelijkheden tot handelen relatief beperkt zijn. Protocollen volgen, dat heeft het ambulancepersoneel geleerd. Maar het is pas aan een dokter, in een ziekenhuis verderop, om de beslissende diagnose te stellen.

Op Verhalen uit de ambulance is misschien van alles aan te merken. Zo heeft Mariëtte Middelbeek de anekdotes van de elf verpleegkundigen en chauffeurs nogal droog opgeschreven. Haar aanpak is journalistiek. En doorgaans kan ik slecht tegen een boek waar niet ook van de taal en de formuleringen valt te genieten.

Toch raakte deze bundel verhalen me vaker, en harder, dan willekeurig welk bekroond literair boek doorgaans lukt. Dus zal het zijn dat ik vanwege het metterjaren afnemende gehalte aan testosteron in mijn bloed een enorme softie aan het worden ben.

Evenmin is uit te sluiten dat er nogal wat persoonlijke beleving speelde, bij het lezen van sommige verhalen. Want ik heb een keer te vaak op de komst van een ambulance moeten wachten. En of het daarbij nu om een buurman ging die het aan het hart kreeg, of een stil op straat liggende bejaarde fietser, die de reflexen niet had gehad om met de snelheid van zijn e-bike om te gaan, en ik daarbij telkens slechts een toevallige omstander was die wat eerste hulp kon bieden. Ik voelde me altijd diep verantwoordelijk dan voor het welzijn van die ander; hoe weinig daar verder ook aan te doen was voor mij.

De komst van de ziekenauto ontlastte mij vervolgens meteen van die loden last — professionals hadden het direct voor het zeggen.

Confronteerde Verhalen uit de ambulance er me alleen mee dat ook bij die beroepskrachten eenzelfde stille wanhoop spelen kan als ik had als toevallige betrokkene. Zij het dat de professionals dan wel kunnen terugvallen op uren aan training.

En routines maken rustig. Dat is een wet.

Bestaat er bovendien voor ambulancepersoneel de mogelijkheid om het gebeurde nog eens van zich af te praten. Hun werk heeft zulke nazorg geregeld.

Is er bovendien een heel stelsel aan ziekenhuizen beschikbaar als achtervanger. Op de goede dagen. Als de spoedeisende hulp niet al helemaal vol zit met mensen die het slachtoffer werden van hun eigen drank- of drugsgebruik.

Nog een ander aspect aan de verhalen was: ambulances komen overal. Net als dat vrijwel niemand er in zijn of haar leven aan ontkomt eens in een Nederlands ziekenhuis te worden opgenomen. Het rijke maatschappelijke palet terloops in deze uitgave geschetst, maakt het ook wel degelijk rijker dan de meeste boeken.

Mariëtte Middelbeek, Verhalen uit de ambulance
176 pagina’s
Uitgeverij Marmer, 2009