Staalhelmen en curryworst ~ Jerker Spits
De verbijstering indertijd op de universiteit toen ik ontdekte dat bijna niemand Duits studeerde. Nul interesse onder het volkje daar voor ons grootste buurland. Waardoor er bijvoorbeeld weleens een vak niet gegeven werd, door het gebrek aan belangstelling, dat ik graag had willen volgen.
Niet dat ik per se een Germanofiel zou zijn. Mijn kennis van het Duits komt waarschijnlijk voort uit het onbenullige gegeven dat de Duitse televisie, met zijn drie zenders, zoveel meer deed voor kinderen dan wat de Nederlandse publieke omroepen brachten, met dat schrieperige uurtje op de woensdagmiddagen en zaterdags.
En met de taal enigszins in mijn macht was het niet vreemd om ook Duitse schrijvers te gaan lezen. Al was het lang nog betrekkelijk ingewikkeld om nieuwe uitgaven te kunnen kopen, in dier dagen voor er internet bestond.
Deze persoonlijke ontboezeming is overigens niet bedoeld als viezige zelffelicatie, maar veeleer om het bestaan te kunnen verklaren van een uitgave als Staalhelmen en curryworst. Dat is een boek waarin Duitsland beschreven wordt via een paar typerende voorwerpen en omgevingen.
De Volkswagen. Of de Trabant.
Het bos.
De barnsteen.
De Lutherbijbel.
Het poppenspel. En zo nog wat meer.
Geen enkel probleem met de keuze van deze onderwerpen, of met hoe de verhalen daarover zijn opgeschreven door Jerker Spits; al bleef zijn stijl wat aan de journalistieke kant. Alleen las ik zo verbazingwekkend weinig dat helemaal nieuw voor mij was.
Hoogstens was er eens een passage met nieuwe details, zoals in het verhaal over ‘Het poppenspel’: over hoe de Nazi’s zelfs Jan Klaassen en Katrijn meenden om te moeten vormen tot een propagandavehikel — wat tegelijkertijd niet helemaal onlogisch was in een tijd waarin niemand televisie had.
Alleen besef ik dus nu ineens weer dat dit het verwachte niveau is in Nederland. Dat Duitsland hier een zo ver en vreemd buitenland schijnt te zijn, dat je ter introductie gewoon een cultuurgeschiedenis kunt publiceren vol met redelijk bekend materiaal. Men weet hier domweg niet zo veel. ‘Music for the millions’ volstaat.
Ooit las ik Mijn Duitsland van Geert van Istendael, wat op een vergelijkbare manier per trefwoord iets typisch Duits beschrijft. Dat boek is me mede bijgebleven omdat de schrijver ook zijn eigen ervaringen in het land verwerkte in zijn verhalen, anders dan Jerker Spits heeft gedaan. Ik vrees daarom dat Staalhelmen en curryworst typisch zo’n uitgave zal zijn waarvan boeklog weliswaar zwart op wit bewijst dat die ooit op mijn pad is gekomen, terwijl de wetenschap dan is dat deze gebeurtenis ook verbazingwekkend snel weer vergeten zou worden.
RSS feeds