Onder historici ~ H.L. Wesseling

Dit boek heet Onder historici, maar had ook Over historici kunnen heten. Of eerder nog: Voor historici. Elk boek over een beperkt onderwerp lijkt al gauw voor een selecte kring bedoelt. En van een bundel met nogal wat portretten van geschiedkundigen, waarin verder vooral gedachten staan over wat stromingen in de geschiedschrijving, is te verwachten dat hoogstens collega-historici er automatisch iets mee hebben.

Voor zo ver die de opgenomen verhalen al niet kennen.

Want, dat speelde niet zo zeer mee bij de beoordeling van deze bundel, maar wel bij het lezen. Ik ontdekte eerder hoeveel ik inmiddels vergeten ben van mijn geschiedenisstudie, dan dat Wesseling me nieuwe inzichten aanreikte.

Nu ja, zo af en toe was er feitje waarvan ik blij was het eens te leren kennen. Zo heb ik me altijd wat verbaasd over de grote reputatie van de historicus Geyl in Groot-Brittannië. Kom nu eens om zoiets. Van Wesseling leer ik dat Geyl’s status ook nog vrij toevallig tot stand kwam. De BBC zocht een goede partner voor een discussie met Toynbee; een Brits historicus die stelde dat de geschiedenis volgens cycli verloopt. En Geyl wist tijdens de uitzending kalm de denkfouten aan te tonen in die opvatting. Dit was genoeg.

Uiteindelijk genoot ik het meest van het essay over Britse historicus A.J.P. Taylor, en Wesseling’s terzijdes over de sterkten en zwakten in de Britse geschiedschrijving. Als Taylor iets mooi kon zeggen, maar niet helemaal correct, dan koos hij daar eerder voor, dan om iets keurig maar saai te melden. Dat trekje is af te keuren, vanzelfsprekend. Maar ik ben nu eenmaal op zo’n leesleeftijd dat het me nog zelden gaat over het waarheidsgehalte van iemands uitspraken, maar veel meer om de kracht daarvan. En het vermaak daardoor.

H.L. Wesseling, Onder historici
Opstellen over geschiedenis en geschiedschrijving

358 pagina’s
Uitgeverij Bert Bakker, 1995