Bonus! ~ Pieter Klok en Xander van Uffelen
Bankiers zijn schuldig aan de huidige crisis. Die hebben onverantwoord grote risico’s genomen met dubieuze investeringen. Waardoor overheden vele miljarden aan belastinggeld in banken moesten pompen. Deze waren te groot om failliet te mogen gaan; omdat zo’n bankroet de economie anders nog meer schade zou hebben toegebracht. Tegelijk betalen de bankiers van deze banken zichzelf nog altijd exorbitante bonussen uit. Niemand in deze sector is gestraft.
De rest van de economie lijdt wel degelijk.
Zo luidde vooraf aan het lezen van dit boek ongeveer mijn Reader’s Digest-samenvatting van wat er momenteel speelt. Daarbij tegelijk heel goed wetend te simplificeren. Banken hebben alleen zo grof kunnen stunten, doordat traditionele belemmeringen voor het financiële verkeer zijn weggenomen. En ook omdat het toezicht op tal van gebieden afnam. Bijvoorbeeld omdat wettelijke beperkingen in de VS werden afgeschaft. Maar ook omdat banken mogen werken met een werkelijk miniem eigen vermogen. Elke euro die binnenkomt kon minstens acht keer worden uitgeleend.
Dus las ik Bonus! in de hoop beter geïnformeerd te worden, over wat me niet helemaal duidelijk was. En kreeg ik een boek dat wel veel feiten bracht, maar voor mij in economisch inzicht en historische analyse tekortschoot. Een boek kortom van journalisten.
Het is heel aardig hoor, om te lezen hoe de Nederlandse grootbanken zich onderling verhouden. Dat zij van ABN-Amro meenden langere pikken te hebben dan welke andere bank ook, bijvoorbeeld. En interessant is ook om te weten dat Nederlandse banken in de jaren negentig pogingen hebben gedaan om als zakenbank te opereren, maar daarin dan faalden.
Er stond alleen niet genoeg in dit boek om mijn waarom-vragen te verminderen. Zelfs al erken ik meteen dat het al moeilijk genoeg zal zijn om te beschrijven wat er precies allemaal gebeurd is, in 2008 en 2009.
Een voorbeeld van wat mij intrigeert dan toch. Ooit gingen in de VS alleen de minst getalenteerde afgestudeerden economie naar een bank. De slimsten bleven aan de universiteit, of gingen de consultancy in. Banken waren heel lang veel te saai. En ergens, in de afgelopen decennia, is de zakenbank toch een aantrekkelijke werkplek geworden voor de meest ambitieuzen en testosterongedrevenen. Waarom was dat precies?
Als dit een cultureel bepaald verschijnsel is, zou het op meer plaatsen moeten voordoen dan alleen bij de banken. En goh, toevallig hebben nog veel meer bedrijven, mede door boekhoudtrucs en willige accountants, de afgelopen decennia onmogelijk veel groei vertoond.
Klok en Van Uffelen constateren dat verregaand egoïsme bij bankiers maakte dat die alleen nog oog hadden voor kortetermijnbelangen. Dus werden er allerlei producten verkocht waarvan niemand meer snapte wat die inhielden; behalve dan dat ze zo lekker veel provisie opleverden. Maar, dat wist ik al. Daar had ik dit boek niet voor nodig.
RSS feeds