Rol van de intellectueel ~ Lolle Nauta e.a.
Bijna 90% van het bezoek hier komt binnen via een zoekmachine. En ik ben er stiekem zeker trots op dat eenmaal geboeklogde titels zo hoog op de ranglijsten scoren daar. Veel minder vind ik het, als blijkt dat ik als éen der weinigen online aandacht heb besteed een bepaalde schrijver. Wie nu enkel de naam ‘Lolle Nauta’ intypt bij Google, komt op de eerste pagina’s met resultaten al verwijzingen naar mijn beide weblogs tegen.
Dus zal er wel niets komen van mijn wens nog eens het Verzameld werk van de man te kunnen lezen. Dan blijft me weinig anders over om zelf het in talloze bladen verspreide oeuvre van hem op te gaan sporen.
Het essay lag Nauta het best, en hij publiceerde rondom.
In dit bundeltje staan twee stukken van zijn hand, de overige zes zijn van collega-wetenschappers; en doorgaans zijn dat filosofen.
Het centrale thema van dit boekje is tamelijk tijdloos, maar tegelijk ook makkelijk naar de actualiteit te vertalen. Hoe komt het, om maar iets te noemen, dat de publieke discussie in Nederland zo makkelijk door éen man gedomineerd kan worden; met diens nogal eenzijdige denkbeelden?
Nauta concludeert terecht dat de massamedia in deze een grote rol spelen. Er is geen eenduidig publiek forum, maar de meningsvorming is versnipperd over allerlei stellingen in de grote mediasupermarkt; waarvan sommige wel extreem druk bezocht worden.
Sjaak Koenis stelt dat de intellectuelen niet meer bestaan als aparte groep in de samenleving. Het beheer en het transport van ideeën is niet meer in handen van éen exclusieve groep.
Hans Harbers verwijst onder meer terug naar Elias’ conclusies, dat zelfbeheersing en distantie nodig zijn voor intelligente observaties, maar dat beide nauwelijks bewust zijn op te brengen.
Gerard de Vries bewijst dan weer dat kennissociologie en contextualisme telkens weer aantonen hoezeer intellectuelen speculanten zijn, in de wereld van het culturele kapitaal.
Annemarie Mol tenslotte, vindt ‘distantie’ en ‘betrokkenheid’ niet de juiste begrippen om de gewenste positie van intellectuelen aan te duiden. Meestal bestaan er verschillende werkelijkheden van waaruit geredeneerd kan worden. De intellectueel dient zich in elk geval daar van bewust te zijn.
Daarmee is het verschijnsel weliswaar verklaard dat in Nederland telkens hetzelfde beperkte groepje mensen aan het woord komt, maar verder helemaal niets. Maar ik weet ook niet goed wat ik dan van dit boekje verwacht had. Misschien wat lessen in de ‘intellectuele zelfverdediging’, zoals Chomsky die ooit schreef. Misschien wat duidelijker aanwijzingen hoe het dan wel moet, dat met niveau discussiëren.
RSS feeds