Vom Nutzen und Nachteil der Historie für das Leben ii
Het kan niet op. Dezer dagen wordt de Week van de geschiedenis gevierd, heeft het kabinet Balkenende iv de canon tot kerndoel in het onderwijs gebombardeerd, en stond een groot stuk in NRC-Handelsblad van Bank en De Rooij over het nut van geschiedenisonderwijs.
Vergeet ik nog alle programma’s op de Nederlandse televisie die nu beginnen om de belangstelling voor de Vaderlandsche geschiedenis te stimuleren. Gisteren zag ik Amerika-fan Charles Groenhuijsen nog moeizaam bij een terp opklauteren. Om zo op kleutertoon iets denigrerends over de oude Friezen te melden, dat volgens mij toch echt bij een vijandige Romein wegkwam.
Zou Groenhuijsen zo verslag doen van de presidentsverkiezingen in de VS, werd hij meteen door het journaal ontslagen. O, wacht. Hij is er al weg.
Maar waarom laat mij dit alles dan toch zo onverschillig?
Voor een deel komt dit natuurlijk omdat ik me, onder andere hier, al te vaak over dit onderwerp heb uitgelaten. Mijn gedachten zijn niet wezenlijk anders dan in 2004. Je kunt wel van alles willen met die geschiedenis, maar de weerbarstige praktijk laat van al die mooie ideetjes weinig over. Goed, Gelkinghe heeft gelijk. Mooi dat er iets gebeurt. Fijn. En dan? Ook Bank en De Rooij zien dat iedereen kennis van de geschiedenis belangrijk noemt, maar dat dit een nogal sociaal wenselijk antwoord is.
Het is belangrijk, volgens velen. Maar dan wel voor anderen.
Daarmee dringt zich de vraag op of kennis willen nemen van de geschiedenis niet gewoon bijzonder elitair is. En daarmee een voor de volksverheffing onbereikbaar ideaal vertegenwoordigt?
Maar natuurlijk.
Over het algemeen krijgen mensen pas uit zichzelf belangstelling voor geschiedenis als ze zelf enige geschiedenis hebben; en ergens op terug te kijken is. De provinciale archieven puilen dagelijks uit van de stamboomvorsers; en dat zijn altijd mannen op leeftijd. En laat ze vooral, als zij daar genoegen in scheppen.
Want ook de meer abstraherende bestudering der historie door professionals dient geen enkel nut. Geschiedenis ga je studeren om je de rest van het leven niet te hoeven vervelen. Anders niet. Bovendien gaat historisch inzicht samen met een vervelend relativeringsvermogen, dat maar zelden begrepen wordt. En lach dan vooral niet om het luttele waar mensen zich even heel druk om maken.
Enfin, ik vind de fundamentele getallenblindheid bij de meeste mensen, waaronder vrijwel alle journalisten en politici, een groter maatschappelijk probleem dan een gebrek aan historisch perspectief. Al is de Nederlandse media, alsmede de politiek, ook te verwijten te zeer bij de waan van de dag te leven.
Maar politici kunnen het zich meestal niet veroorloven er een geheugen op na te houden.
En zo is het altijd geweest.
[x]#4439 fan maandag 13 oktober 2008 @ 12:53:06
