Bij wijze van antwoord, wegens het ontbreken van een retouradres
Merkwaardig veel mail gaat over mijn voornemen een essay te gaan schrijven over het Fries. Niet al die post heeft een traceerbare afzender — al staat er meer in de header dan de verstuurders denken — dus krijg ik telkens badinerende opmerkingen te lezen, en verdachtmakingen aan mijn adres.
Ik geef onmiddellijk toe, er zijn leuker onderwerpen om mijn aandacht aan te wijden dan de trieste positie van het Fries. Maar illustreert mijn aandacht, en dat ik er om niet nog meer werk aan besteed, niet juist ook een liefde voor de taal, geachte schelders?
Mij valt alleen wel op dat er vaak van hypocrisie sprake is in het Friese. En goed, daar zou ik over kunnen zwijgen. Of daar kan ik misschien iets mee doen. Neem nu, als willekeurig voorbeeld, de voornemens die de provinsje Fryslân in de meest recente taalnota [pdf] heeft gepresenteerd:
Wat willen we in 2020 hebben bereikt?
- Minstens 95% van de Friese bevolking kan het Fries verstaan (situatie 2007: 94%).
- Minstens 75% van de totale Friese bevolking kan het Fries naar eigen zeggen vrij aardig tot heel goed spreken (situatie 2007: 74%).
- Minstens 75% van de Friese jongeren in de leeftijdsklasse 18 – 29 jaar kan het Fries naar eigen zeggen vrij aardig tot heel goed spreken (situatie 2007: 71%).
- Minstens 75% van de totale Friese bevolking kan het Fries naar eigen zeggen vrij aardig tot heel goed lezen (situatie 2007: 68%).
- Minstens 35% van de totale Friese bevolking kan het Fries naar eigen zeggen vrij aardig tot heel goed schrijven (situatie 2007: 26%).
Dit lijkt heel mooi, en ambitieus. Alle percentages hoger, dat is een prijzenswaardig streven.
Toch is aan de meeste van deze cijfers af te lezen dat de provinsje Fryslân wel in naam een taalbeleid voert, maar zich tegelijk niet zal inspannen daar enig werk in te steken. Alleen de Afûk mag zich verheugen op extra steun voor de cursusjes schrijven, en ook het reguliere onderwijs moet wat gaan doen.
Immers, het gaat hierboven om percentages, en geen absolute aantallen. En de provincie krimpt nu al in bevolkingstal; een trend die in 2020 aanmerkelijk duidelijker zichtbaar zal zijn dan op het moment. Afhankelijk van de bron, maar optimistisch geschat [pdf] zullen er dan in Friesland zeker 7% à 10% minder mensen wonen. Dus is rustig te stellen dat het percentage Friessprekenden onder de totale bevolking als vanzelf gaat toenemen de komende jaren. Het aandeel Fries pratende ouderen in de bevolking stijgt namelijk alleen maar. Migratiepatronen laten altijd zien dat vooral de ambitieuzen en studieuzen uit een regio vertrekken [de 17 – 50-jarigen].
Met andere woorden, terwijl de provinsje lijkt aan te geven dat het tal mensen moet toenemen dat het Fries verstaat, is uit zo’n zelfde cijfer te lezen dat er eigenlijk al rekening gehouden wordt met een daling.
Op wie zou ik nu precies kritiek leveren door dit soort hypocrisie te tonen, geachte schelders? Denk daar toch eens over na…
[x]#4633 fan dinsdag 4 november 2008 @ 15:31:53
