Arabische gom ~ Dorrit van Dalen

Na de doden op 9/11 deden goede Amerikaanse vaderlanders de oproep aan hun landgenoten om geen Coca Cola meer te drinken, of andere frisdranken daarvoor in de plaats. In frisdrank zit Arabisch gom. En de beste Arabische gom komt uit de Soedan, waar toen nog de Gum Arabic Company het monopolie had. Dit bedrijf was voor 70% in handen van Osama Bin Laden.

Dit en nog veel meer verrassende feiten zijn te lezen in deze monografie van de journaliste Dorrit van Dalen, die daarin de opmerkelijke keuze heeft gemaakt over éen enkel natuurproduct te schrijven. Waarom? Omdat er nauwelijks iets over Arabische gom bekend is, en het tegelijkertijd een noodzakelijk middel vormt voor onze voedsel- en geneesmiddelindustrieën. Al gaat dit boek ook deels over de geschiedenis van inkt, en de rol van gom daarin.

Chemici hebben de unieke kwaliteiten van Arabisch gom nog altijd niet kunnen benaderen met een eigen product; zelfs de kwaliteit van slechte gom nog niet eens weten te evenaren.

Toch is dit een probleem, omdat zo veel producten afhankelijk zijn van Arabische gom, doordat het de eigenschappen daarvan versterkt zonder bijvoorbeeld de smaak te veranderen. En ook omdat het elk jaar maar weer afwachten is hoeveel er van op de markt komt. Of wat de kwaliteit daarvan zal zijn.

Arabische gom is hars van de acacia, die als de bast van deze boom openbarst daarin opwelt als tranen. De doornige bomen groeien in de armste landen van Afrika, en nog niet eens zo heel lang worden pas pogingen gedaan om de winning van de gom systematisch aan te pakken. Tegelijk is het al eeuwen bekend als wondermiddel. Zijn er oorlogen gevoerd om het handelsmonopolie erin te verwerven.

Maar dat laatste schijnt allemaal vergeten te zijn.

Uniek aan dit boek is dat Van Dalen ook zelf op reportage gaat in Tsjaad, om meer over het product te weten te komen.

Wat minder vond ik dat de schaarse harde feiten over Arabische gom, zoals de chemische samenstalling van dit polysuiker, wat verspreid in brokjes door het boek staan. Het is wat rommelig daardoor.

Tegelijk, het belang van dit boek lijkt me groot. Omdat iedereen wel bekend is met andere afhankelijkheden, als die van olie. Maar nauwelijks met wat verkeerde regimes ook aan inkomsten kan helpen.

Dorrit van Dalen, Arabische gom
De fascinerende biografie van een van de
meest exotische producten op aarde

255 pagina’s
Uitgeverij Bert Bakker, 2006