Dictionary of Mind, Matter & Morals ~ Bertrand Russell
Het is normaal wat raar om een woordenboek van kaft tot kaft te lezen. Maar in dit geval kon dat heel goed. Zij het dat ik er bijna een half jaar mee bezig ben geweest. Russell’s Dictionary of Mind, Matter & Morals brengt bijvoorbeeld een perfecte samenvatting van diens ideeën. Op trefwoord. Met als uitleg een goed gekozen en vaak elegant verwoord citaat uit het oeuvre van Bertrand Arthur William Russell, the 3rd Earl Russell [1872 – 1970].
Dit werkt zo goed dat ik het ineens jammer vind niet meer dat er niet meer van zulke naslagwerken bestaan. Komrij deed nog eens een poging met zijn Abecedarium, net als Claus. Maar de citaten in die boeken komen uit interviews.
Wat had ik bijvoorbeeld graag het werk van Canetti zo ontsloten gezien. Klaar, om op een moment dat erom vraagt meteen een goed citaat bij de hand te hebben.
Naast persoonlijke oordelen biedt dit woordenboek ook meer algemene lemma’s. Korte beschrijvingen van filosofen, en denkrichtingen bijvoorbeeld. Die dan toch ook weer gekleurd worden door Russell’s scherpe opinies.
Schopenhauer
His appeal has always been less to professional philosophers, than to artistic and literary people in search of a philosophy that they could believe in. […]
Meest opvallend nog wel was dat ik in dit boek geen uitspraak ben tegengekomen waar ik het mee oneens was. Dit schept dan weer een groot vertrouwen in Russell’s oordelen over zaken waar me verder te weinig van bekend is.
Dit boek zou daarmee zo maar een bijbeltje voor me kunnen worden, besef ik ineens. Ware het niet dat ik liever blijf nadenken. En lang niet alles wat me interesseert, komt bij Russell aan bod.
Thought
Men fear thought as they fear nothing else on earth—more than ruin, more even than death. Thought is subversive and revolutionary, destructive and terrible; thought is merciless to privilege, established institutions, and comfortable habits; thought is anarchic and lawless, indifferent to authority, careless of the well-tried wisdom of the ages. Thought looks into the pit of hell and is not afraid. It sees man, a feeble speck, surrounded by unfathomable depths of silence; yets it bears itself proudly, as unmoved as if it were lord of the universe. Thought is great and swift and free, the light of the world, and the chief glory of man. (PSR 178-9)
Maar als naslagwerk, om de eigen ideeën op gang te brengen, zal dit boek hopelijk goede diensten kunnen bewijzen.
RSS feeds