Uit liefde en ironie

Het mooie aan poëzie in het Afrikaans is dat die taal bekend genoeg lijkt om te kunnen begrijpen, maar altijd vreemd en mysterieus zal blijven. Zeker voor een buitenstaander, als ik.

Onder de Afrikaander dichters is éen van mijn favorieten Elisabeth Eybers. Al was het maar om de intimiteit van haar taal. Daarom leek het me goed eens te vernemen wat anderen over haarzelf en haar gedichten te zeggen hadden. Dit vriendenboek verscheen bij 75ste verjaardag van de schrijfster.

Inhoudelijk brengt deze bundel een gemengd boeket aan vriendenblijken. Sommige dichters dichtten. Anderen haalden herinneringen op. En nog weer een groep schreef beschouwingen bij een of meerdere gedichten van Eybers.

Die laatste groep was mij het liefst. Al was het maar om mijn beperkte interpretaties van de poëzie te verrijken met de hunne.

Maar ik moet toch ook constateren, eenmaal met de Versamelde gedigte van Elisabeth Eybers er weer bij gepakt, werd mijn belangstelling voor dit boek snel wat plichtmatig.

Hans Ester en Ernst Lindenberg red., Uit liefde en ironie
Liber amicorum
Elisabeth Eybers
168 pagina’s
Uitgeverij Querido, 1990

Wintersurplus ~ Elisabeth Eybers

Intrigerend aan deze bundel van de Zuidafrikaanse dichteres Elisabeth Eybers is de tweetaligheid ervan. Op de linkerpagina’s staan de gedichten in het Afrikaans, rechts die in het Engels. Zo naast elkaar gezet, wordt duidelijk hoe veel vrijheden de dichteres neemt om haar eigen woorden te hertalen.

Daarbij is steeds een vraag in welke taal het gedicht er eerst was. En ook hoe zeer de frasering in de ene taal die in de andere taal beïnvloedde.

Dus, behalve dat ik poëzie las, deed dit boek me ook meermalen nadenken over de eigenschappen van de verschillende talen die ik ken.

En, dat is niet gering. Al zijn er interessanter bundels door haar uitgebracht, en is grasduinen in haar verzameld werk misschien nog wel het alleraangenaamst.

Bewussynstroom

Met verloop van tyd gaan alles verby
wat verdrietig maak en tewens ook bly
is daar dan in godsnaam niks wat bly
tensy jy dit op papier kan kry
wat selde luk dus raai ek jou aan
laat die fatale tyd maar begaan
tot jy eendag — al is dit ondenkbaar nou —
alles laat vaar en die res behou

Stream of consciousness

As times goes by it all disappears
the things that delight and those bringing tears
does damn-all survive unless it’s by dint
of getting it somehow pushed into print
hardly ever hitting the nail — I suggest
you leave time to follow it’s own behest
until that day — don’t ask how or why —
everything’s dropped and the rest is put by

Elisabeth Eybers, Wintersurplus
55 pagina’s
Uitgeverij Querido, 1999