World’s Greatest Idea ~ John Farndon

Canons hebben het grote probleem dat het arbitraire lijsten zijn, van wat een groepje mensen het hoogste acht, op een bepaald moment in de tijd. Dus zal zelfs de beste canon verouderen. Als die al niet alles volkomen verstard voor een tijd, en dan later in éen keer versplinterd.

Het enige dat ik spreken vind voor ranglijsten waarop het beste of de beste geordend staan, is dat ze tot discussie kunnen oproepen. En zo’n gedachtewisseling kan wel weer nuttig zijn.

Dus, toen ik van het initiatief leerde om de vijftig beste ideeën op een rij te zetten die de mensheid veranderden, had ik ook al lol van dit boek zonder het te lezen.

Het zette me aan om eens een top tien te maken van wat ik noodzakelijke vondsten acht. Ook al omdat dit me dwong om na te denken over de geschiedenis in het algemeen. En dan moet je toch de mechanismen gaan waarderen die het mogelijk maken dat de mens tegenwoordig in steden wonen kan, en zijn eten zonder nadenken in de winkel kopen kan.

Daarom was mijn top tien, in min of meer chronologische volgorde:

  • vuurbeheersing
  • landbouw
  • het recht
  • arbeidsspecialisatie
  • het schrift / kennisoverdracht op afstand
  • de rioolwaterpomp [om redenen uitgelegd hier]
  • mensenrechten / gelijkheid voor de wet
  • de wetenschappelijke methode van onderzoek
  • elektriciteit
  • koeling [tegen het voedselbederf]

Aldus gewapend gaf ik me over aan The World’s Greatest Idea, dat liefst vijftig grote ideeën behandeld. Deze lijst werd opgesteld door een commissie. Daar kwam in de herfst van 2010 een website van, waarop bezoekers konden stemmen. En dit al leverde een ranglijst op die de volgorde van de hoofdstukken van dit boek bepaalde.

Het begint bij nummer vijftig, en telt af naar het absoluut beste idee dat de mensheid ooit gehad heeft. Waarbij elk onderwerp in een kort, helder, en goed essay wordt toegelicht.

Daarbij vielen al snel wat gebreken op aan mijn top tien. Ik had niet gedacht aan de vooruitgang die de mensheid geboekt heeft in het zich verplaatsen. Evenmin gaf ik aandacht aan de verschillende dranken die we dronken; hoewel nog eens een boeklogje aan dat onderwerp is gewijd.

Verder negeer ik politieke ideeën en stromingen.

The World’s Greatest Idea plaatst verder de uitvinding van het zelf op #23. En, hoewel dat thema mijn grote belangstelling heeft, vind ik nu net een probleem dat de inhoud van het ‘ik’ zo verschilde, door de tijd. En misschien plaats ik het ‘ik’ uiteindelijk toch ook onder de categorie biologische eigenschappen van de mens.

Maar, een ranglijst is zo goed als zijn winnaar. En bij de verkiezing van The World’s Greatest Idea wreekt zich uiteindelijk toch dat het publiek via internet stemde. Dus zelfs al kan het me verheugen dat een technische vinding won — het internet, als idee, is voorlopig nog steeds de voortzetting van al bestaande ideeën. Hoogstens mag de schaalgrootte nieuw heten.

Schrijven staat in deze canon op twee; dus dat voelt al dubbel met internet. Anticonceptie prijkt op drie.

Maar, tegelijkertijd gaat het daar niet om.

John Farndon, The World’s Greatest Idea
The Fifty Greatest Ideas That Have Changed Humanity

320 pagina’s
Icon Books, 2010