dit is het dossier:

A.J. Jacobs

© Boeklog 2005-2019. Alle rechten voorbehouden

 

Know-It-All ~ A.J. Jacobs

Omdat John Lloyd noch John Mitchinson dit jaar een boek schijnen uit te brengen, moest ik iets anders vinden in de categorie humor en rare weetjes. Dat zij een jarenlange traditie doorbreken, betekent nog niet dat ik hetzelfde moet doen.

En daarop bleek The Know-It-All een volwaardig alternatief. Enerzijds staan er honderden leuke en ware feiten in. En weliswaar staan die ook in een encyclopedie, maar daarin zijn ze in een context geplaatst. Terwijl ze daarbuiten juist wel ongefilterd al hun waanzin tonen.

Daarnaast is dit merkwaardige boek ook een soort roman. Omdat A.J. Jacobs zijn leven door het abecedarium mengt. Hij en zijn vrouw Julie proberen een kind te verwekken bijvoorbeeld; wat telkens niet lukt.

En dan is daar nog die andere onderneming, waarzonder dit boek nooit had bestaan. Jacobs heeft zich voorgenomen de hele Encyclopaedia Britannica te lezen. Van A tot Z. Of beter, van a-ak tot Zywiec. Alle 33.000 pagina’s. Met al die miljoenen woorden.

De voornaamste reden om dit te doen, lijkt te zijn dat zijn vader ooit ook een poging heeft gewaagd, en toen in éen van de eerste delen is blijven hangen. Maar vader Jacobs staat bijvoorbeeld wel in het Guinness Recordboek als de man die de meeste voetnoten ooit gebruikte in een wetenschappelijk artikel.

A.J. Jacobs claimt zelf allereerst dat hij door de hele encyclopedie te lezen denkt slimmer te worden.

Hoogtepunten in het verhaal dat het boek biedt, zijn dan ook telkens de confrontaties waaruit blijkt dat hij helemaal niet intelligenter wordt. Een avondje bij Mensa — waarvan hij lid van kon worden op basis van de cijfers van de SAT toelatingstest voor de universiteit, uit zijn jeugd — pakt nogal pijnlijk uit.

En als het hem eindelijk lukt zijn boekenkennis ten gelde te maken, in de TV-quiz Who Wants to be a Millionaire?, gaan de zaken al evenmin als gehoopt. Al komt Jacobs daar al meteen in de problemen doordat hij een vraag over een populaire TV-serie niet kan beantwoorden. Zulke antwoorden staan niet in die encyclopedie.

Ondertussen zijn er wel steeds die honderden losse feiten. De feiten waar Jacobs telkens mee pronken wil, en elk gesprek mee verziekt, en die tegelijk zo weinig voorstellen omdat ze nergens in wortelen.

Ergens in dit boek wordt hem ook verweten een wel erg Amerikaanse droom na te streven — het idee na te jagen dat iedereen alles kan, en het enkel een kwestie van volhouden is tot er resultaat komt.

In elk geval leverde deze tocht wel een heerlijk leesboek op. Dat me tegelijk met de pijnlijke vraag opzadelde waarom ik toch eigenlijk zo veel boeken meen te moeten lezen.

A.J. Jacobs, The Know-It-All
One Man’s Humble Quest to Become
The Smartest Man in the World

386 pagina’s
Arrow Books 2006, oorspronkelijk 2004

Year of Living Biblically ~ A.J. Jacobs

Jacobs’ poging om de Encyclopaedia Britannica van kaft tot kaft te lezen, amuseerde me zeer. Zijn vervolgboek, om de Bijbel een jaar naar de letter te volgen, had zo zijn momenten, maar was tegelijk soms behoorlijk irritant.

Humor is een persoonlijke zaak. En ik heb duidelijke grenzen. Dat iemand zichzelf voor gek zet, is nog daar aan toe. Maar een komiek, of een schrijver, kan daarin ook zo ver doordraven dat het pijnlijk wordt, en dit plaatsvervangende schaamte oproept.

Natuurlijk is The Year of Living Biblically allereerst een opsomming van alle rare eisen en wetten die in de Bijbel staan opgesomd. Die Tien geboden zijn nog maar een bescheiden begin. Vrijwel niemand zal het heilige boek daarom nog letterlijk willen nemen.

En de grap wordt dan om te testen wat er bij komt kijken om wel zo bijbelvast als kan te leven.

Meest zichtbaar aan Jacobs was dat hij al die tijd zijn baard moest laten staan. Tegelijk had hij ook tressen genaaid, aan de hoeken van zijn kleding — ook al zo’n eis die aan ware gelovigen gesteld wordt.

Verder moest elke maand worden ingeluid door dan op een ramshoorn te blazen. En ik geloof best dat het enige moeite kostte om te leren geluid uit zo’n hoorn te krijgen.

Veel meer moeite had ik om te geloven dat de atheïstische Jacobs werkelijk gepijnigd werd door enkele veel esoterische geboden. Dat hij alleen vruchten mocht eten van een boom die minstens vier zomers oud was? Dat hij geen handen meer schudde met vrouwen, omdat ze weleens konden menstrueren, en dus onrein waren?

Meest inzichtelijk aan dit boek waren ook niet eens al deze onbekende geboden. Interessantst was dat er wel degelijk mensen zijn die de Bijbel net even anders wensen uit te leggen dan anderen, en daarvoor dan in een groep met gelijkgestemden samenklitten.

Grootste verschil tussen de Know-It-All en The Year of Living Biblically is waarschijnlijk dat het eerste boek een logisch einde had. Jacobs las de laatste lemma’s uit de encyclopedie, en was daarmee klaar. Het grootste effect van een jaar bijbels leven wordt misschien pas veel later duidelijk. Als er enige afstand is genomen tot het project, en duidelijk wordt welke leefregels wisten te beklijven, ondanks alles. Maar die tijd naam Jacobs niet. Dit boek eindigt een paar weken na het einde van zijn jaar buiten de normale orde. Dat is te snel.

A.J. Jacobs, The Year of Living Biblically
One Man’s Humble Quest to follow the Bible as Literally as Possible

388 pagina’s
Arrow books 2009, oorspronkelijk 2007