Nothing Remains the Same ~ Wendy Lesser

Wendy Lesser deed voor deze bundel essays iets dat ook ik hier op boeklog weleens probeer. Zij het dan dat zij er werk van maakte. Ze herlas telkens een boek dat lang geleden indruk maakte, en schreef op of die goede indruk bij de hernieuwde kennismaking nog stand hield.

Daarbij geldt vanzelfsprekend dat zo’n boek niet verandert, maar de lezer in de loop van tijd wel. Die heeft in elk geval meer gelezen, en hopelijk heeft het leven verder nog iets aan wijsheid toegevoegd. Dus komt Lesser er niet voor weg om ook over zichzelf te schrijven.

Speelde wel mee dat Wendy Lesser anders las dan ik ooit heb gedaan. Zij is als letterkundige afgestudeerd, en heeft daartoe bijvoorbeeld lange essays over auteurs moeten schrijven; daarbij ook puttend uit de secundaire literatuur over zo’n schrijver.

Ook is ze tegenwoordig uitgeefster van een literair tijdschrift, en heeft ze een aantal bewonderde schrijvers persoonlijk leren kennen.

Soms leverde die achtergrond een meerwaarde op voor haar essay. Bijvoorbeeld als het over Orwell gaat, en ze zich nogal verbaast over het vele dat ze zeker wist als student.

Soms ook bleef ze op wat te academische hoogten hangen. Van de schrijvers die me niet aanlokken om te gaan lezen, als een Henry James, wist ze niet duidelijk te maken waarom het nut zou hebben diens boeken te leren kennen.

Lesser herlas grotendeels canonische boeken. Van Don Quichote tot Dostojevski’s Idioot. Van Shakespeare’s late toneelstukken tot Anna Karenina. Was het daarom ook heel prettig haar te lezen over het veel minder ijzeren repertoire. Zoals I Capture the Castle, of The Child in Time van Ian McEwan. Of over een film, als Hitchcock’s Vertigo.

Geldt wel, net zoals voor boeklog opgaat, dat de waarde van de beschouwingen ook door de eerlijkheid van bespreker bepaald wordt. En Wendy Lesser is eerlijk, bijvoorbeeld als ze schrijft hoe veel ze soms gedachteloos overgenomen heeft uit een boek; denkend dat het van haar zelf was. Of als ze tot de conclusie komt, die ik overigens deel, dat er absoluut goede boeken bestaan, die iedereen zou moeten lezen, maar het heel wat moeilijker is om een schrijver zonder voorbehoud boven anderen te prijzen.

Het meest zei dit boek me als ik Lesser’s leeservaringen direct naast de mijne kon plaatsen. Zo probeerde zij Lucky Jim te herlezen, een boek dat ik niet uit krijg, maar voor haar ooit een favoriet was. Toch viel de hernieuwde kennismaking tegen. Voor Lesser kwam dat omdat ze deze roman van Kingsley Amis te vaak gelezen had, en de grappen dus al kende. Maar ook omdat ze het boek over schaamte van een jonge man vond; terwijl jonge mensen met andere schaamten leven dan oudere.

Kijk.

Wendy Lesser, Nothing Remains the Same
Rereading and Remembering

234 pagina’s
Houghton Mifflin Company, 2002