Nothing Remains the Same ~ Wendy Lesser

► door: A.IJ. van den Berg

Wendy Lesser deed voor deze bundel essays iets dat ook ik hier op boeklog weleens probeer. Zij het dan dat zij er werk van maakte. Ze herlas telkens een boek dat lang geleden indruk maakte, en schreef op of die goede indruk bij de hernieuwde kennismaking nog stand hield.

Daarbij geldt vanzelfsprekend dat zo’n boek niet verandert, maar de lezer in de loop van tijd wel. Die heeft in elk geval meer gelezen, en hopelijk heeft het leven verder nog iets aan wijsheid toegevoegd. Dus komt Lesser er niet voor weg om ook over zichzelf te schrijven.

Speelde wel mee dat Wendy Lesser anders las dan ik ooit heb gedaan. Zij is als letterkundige afgestudeerd, en heeft daartoe bijvoorbeeld lange essays over auteurs moeten schrijven; daarbij ook puttend uit de secundaire literatuur over zo’n schrijver.

Ook is ze tegenwoordig uitgeefster van een literair tijdschrift, en heeft ze een aantal bewonderde schrijvers persoonlijk leren kennen.

Soms leverde die achtergrond een meerwaarde op voor haar essay. Bijvoorbeeld als het over Orwell gaat, en ze zich nogal verbaast over het vele dat ze zeker wist als student.

Soms ook bleef ze op wat te academische hoogten hangen. Van de schrijvers die me niet aanlokken om te gaan lezen, als een Henry James, wist ze niet duidelijk te maken waarom het nut zou hebben diens boeken te leren kennen.

Lesser herlas grotendeels canonische boeken. Van Don Quichote tot Dostojevski’s Idioot. Van Shakespeare’s late toneelstukken tot Anna Karenina. Was het daarom ook heel prettig haar te lezen over het veel minder ijzeren repertoire. Zoals I Capture the Castle, of The Child in Time van Ian McEwan. Of over een film, als Hitchcock’s Vertigo.

Geldt wel, net zoals voor boeklog opgaat, dat de waarde van de beschouwingen ook door de eerlijkheid van bespreker bepaald wordt. En Wendy Lesser is eerlijk, bijvoorbeeld als ze schrijft hoe veel ze soms gedachteloos overgenomen heeft uit een boek; denkend dat het van haar zelf was. Of als ze tot de conclusie komt, die ik overigens deel, dat er absoluut goede boeken bestaan, die iedereen zou moeten lezen, maar het heel wat moeilijker is om een schrijver zonder voorbehoud boven anderen te prijzen.

Het meest zei dit boek me als ik Lesser’s leeservaringen direct naast de mijne kon plaatsen. Zo probeerde zij Lucky Jim te herlezen, een boek dat ik niet uit krijg, maar voor haar ooit een favoriet was. Toch viel de hernieuwde kennismaking tegen. Voor Lesser kwam dat omdat ze deze roman van Kingsley Amis te vaak gelezen had, en de grappen dus al kende. Maar ook omdat ze het boek over schaamte van een jonge man vond; terwijl jonge mensen met andere schaamten leven dan oudere.

Kijk.

Wendy Lesser, Nothing Remains the Same
Rereading and Remembering

234 pagina’s
Houghton Mifflin Company, 2002

[x]


© Boeklog 2005-2019. Alle rechten voorbehouden

4 commentaren

Anna van Gelderen  op 21 juni 2009 @ 11:30:20

Lucky Jim is in wezen een puberboek. Ik heb me er als negentienjarige om bescheurd, ik kwam niet meer bij, maar ik vermoed dat ik het nu flauw zou vinden. Sommige boeken kun je beter niet herlezen.
Henry James bewonderde ik destijds zeer, maar ik vraag of af ik er echt wat van gesnapt heb. Eén van mijn goede voornemens voor dit jaar is om na al die jaren weer eens een boek van hem te lezen en te zien of ik er nu meer uithaal.

boeklog.info  op 21 juni 2009 @ 12:48:30

Wat ik gelezen heb van James suggereert: verwacht geen plot, verwacht geen karakterontwikkeling, het gaat telkens allemaal om de interactie van de personages.

Alleen interesseerden die mensen mij niet…

Anna van Gelderen  op 21 juni 2009 @ 14:27:04

Even denken, de hoofdpersoon in The Portrait of a Lady maakt volgens mij wel een (pijnlijke) karakterontwikkeling door en wat misschien ook goed is om te weten dat de vroegere romans van James stukken leesbaarder zijn dan zijn latere romans. Hij heeft zelfs een spookverhaal geschreven (The Turn of the Screw), dat ik ooit in operavorm heb gezien en tot mijn eigen verbazing (ik geef niks om spookverhalen) hier en daar tamelijk bloedstollend vond.
Niet dat het lezen van Henry James daarmee nut krijgt natuurlijk ;-)….

Achille van den Branden  op 22 juni 2009 @ 21:42:34

‘Brieven van een dode dichter’ (The Aspern Papers) is aardig.
Voorts alleen ‘De moeilijke jaren’ (The awkward age) gelezen. Van stilstaand water gesproken…
De ‘Notebooks’ van James staan hier in de kast. Die schijnen heel erg goed te zijn. Maar voor een goed begrip moet je eerst die romans gelezen hebben, denk ik. Dus dat schiet niet op.