Design of Everyday Things ~ Donald A. Norman

Dit boek besprak ik hier eerder, maar dan in de Nederlandse versie uit 1990. En die kan ik nog altijd iedereen aanbevelen.

Er waren verschillende redenen om toch ook deze Engelstalige editie te willen lezen. Allereerst omdat ermee geadverteerd werd dat dit een nieuwe bewerking was. Zo veranderde de titel, van The Psychology of Everyday Things, naar The Design of Everyday Things. Maar belangrijker nog was dat erbij verteld werd hoe Norman’s carrière verliep sinds in 1988 de eerste versie van dit boek uitkwam. Hij is bijvoorbeeld zakelijk gaan samenwerken met Jakob Nielsen, die weer een heel duidelijke visie heeft op hoe websites er moeten uitzien.

En juist met internet – en zijn interactiviteit – kwamen er allerlei nieuwe vragen op over hoe informatie het best en meest overzichtelijk getoond kan worden.

Leek mij.

Maar Norman dacht er anders over, en herdrukte gewoon zijn boek uit 1988. Er kon nog net een nieuw voorwoordje af, waarin hij trots verklaart hoe tijdloos zijn aanpak is. Ontwerpers moeten meer van gebruikers uitgaan in hun design, zo luidt de boodschap. En daar hoefde niets aan verbeterd te worden.

Maar mij valt toch dat er wel gedeelten zijn uitgehaald, zoals zijn afkeuring van een communicatievorm die veel op SMS lijkt.

Dus schrijf ik deze woorden met gemengde gevoelens. Dit blijft een goed boek, ook twintig jaar na de eerste uitgave, maar ik voel me behoorlijk bekocht door de marketing van de uitgever.

mijn oordeel over de Nederlandse bewerking van dit boek

Donald Norman, The psychology of everyday things
272 pages
Basic Books; 1st Basic Paperback edition, 2002

Dictatuur van het design ~ Donald Norman

Er is veel te prijzen aan dit boek, maar het meest nog wel de toon. Steeds als de auteur van een alledaags voorwerp uitlegt waarom het te onhandig in gebruik is, volgt daar een fijne slotconclusie op. Mooi ontwerp, staat er dan. Stijlvol. De ontwerpers zullen er vast een prijs voor gekregen hebben.

Dit boek gaat erover dat de functie van gebruiksvoorwerpen bij het ontwerp altijd boven vorm moet gaan. En informatie zelf is ook zo’n nuttig gebruiksvoorwerp voor Norman. Veel pagina’s in dit boek gaan over elementaire wetten van het ontwerpen, of dit nu om het maken van een deur gaat, een examenformulier, of een verkeersbord.

Nuttig is het boek als uitgelegd wordt hoe mensen omgaan met alles wat aan informatie op hen afkomt. Schattig wordt het, als blijkt dat 1988 in technisch opzicht al een hele tijd geleden is. Zo kraakt de schrijver een systeem af om tekst met telefoontoetsen door te geven dat veel op SMS lijkt; wat later een van de meest populaire communicatiesystemen ooit zou worden.

Neemt niet weg dat het nogal wat fijner is een SMS-je te krijgen, dan er al prutsend met die minitoetsjes eentje terug te moeten sturen.

Ook is de voorspelling schattig dat het wel veel te duur zal worden om informatie via een netwerk beschikbaar te stellen aan het publiek. De auteur toont zich verder ook te positief over de grafische gebruikersinterface van zijn computer, die gezien het tijdstip van schrijven wel van een Apple of een Amiga moet zijn geweest. GUI’s boden inderdaad een vooruitgang vergeleken met de commandline, maar in plaats van extra gebruiksgemak is de ontwikkeling sindsdien richting het bieden van almaar meer functies gegaan. En dat lijkt me nu juist weinig nuttig.

Goed, over technische vooruitgang gaat dit boek niet. Veel belangrijker is dat het nuttige lessen biedt, die ontwerpers helaas nog dagelijks overtreden.

Prettig is ook de goede Nederlandse bewerking, doordat die eigen Nederlandse voorbeelden inbrengt. Jammer wel dat de titel vertaald werd naar iets heel anders, om waarschijnlijk verkooptechnische redenen.

Donald Norman, Dictatuur van het design
Ontwerpen van gebruiksvoorwerpen gezien
vanuit de cognitieve psychologie
272 pagina’s
A.W. Bruna Uitgevers, 1990
vertaling van The psychology of everyday things, 1988